Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Koninie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 20 lutego 2018 roku

Sąd Okręgowy w Koninie Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Andrzej Nawrocki

Protokolant: sekr.sąd. Justyna Tomasik

po rozpoznaniu w dniu 6 lutego 2018 roku w Koninie

sprawy z powództwa M. N.

przeciwko Wydawnictwu (...) sp. z.o.o w K. i S. P.

o ochronę dóbr osobistych i zapłatę

1.  Zobowiązuje pozwanych Wydawnictwo (...) sp. z.o.o w K. i S. P. do zamieszczenia w (...), na drugiej stronie, czcionkami liter 20, w ramce oświadczenia o treści: „ Wydawnictwo (...) sp. z o.o. w K. jako wydawca i S. P. jako redaktor naczelny (...) przepraszają M. N. za zamieszczenie w (...) nr 23 z dnia 9-15 czerwca 2015 roku, w artykule „K. przyjdzie i zrobi porządek” autorstwa S. P. nieprawdziwych informacji, że M. N., wszędzie gdzie się pojawi chce być liderem i gdy mu się to nie udaje, działa destrukcyjnie, które naruszają dobre imię M. N.” – w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku.

2.  Oddala powództwo w pozostałej części.

3.  Znosi wzajemnie między stronami koszty procesu.

4.  Nakazuje pobrać solidarnie od pozwanych Wydawnictwa (...) sp. z.o.o w K. i S. P. na rzecz Skarbu Państwa – Sąd Okręgowy w Koninie kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Andrzej Nawrocki

Sygn. akt I C (...)

UZASADNIENIE

Powód M. N., w pozwie skierowanym przeciwko pozwanym Wydawnictwu (...) sp. z o.o. w K. i S. P., wniósł o nakazanie pozwanym złożenia oświadczenia woli, w którym odwołują i przepraszają powoda za pomówienia naruszające jego cześć i dobre imię, opublikowane w dniu 9.06.2015r. w tygodniku (...), w artykule autorstwa redaktora naczelnego i generalnego dyrektora – S. P. pod tytułem „K. przyjdzie i zrobi porządek”, wyrażające się w stwierdzeniach o powodzie: - młody człowiek, który występuje w imieniu porzuconych ojców; - on też chyba za namową posła J. K. od P., zaniósł prezydentowi J. N. sedes, aby zamontował na bulwarach; - startował w wyborach samorządowych (…) z dalszego miejsca; - jak mówią znający M. N. wszędzie gdzie się pojawi chce być liderem gdy mu się to nie udaje działa destrukcyjnie; zobowiązanie pozwanych do podania tego oświadczenia w (...), na drugiej stronie, czcionkami liter 20 i w ramce w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku; zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda kwoty 12.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 20.06.2015r. oraz zasądzenia kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu powód wywodził, iż w tygodniku (...) nr (...) z dnia 9.06.2015r., na stronie 2 został opublikowany artykuł „K. przyjdzie i zrobi porządek”, którego autorem jest pozwany S. P., pełniący jednocześnie funkcję redaktora naczelnego. Cotygodniowy artykuł autorstwa pozwanego jest komentarzem lokalnej rzeczywistości, z uwagą czytany przez czytelników w pierwszej kolejności, przy czym gazeta ukazuje się na terenie byłego województwa (...) i jest poczytnym, opiniotwórczym tygodnikiem wśród lokalnej prasy. Powód wskazał, iż wymieniony artykuł zawiera sformułowania wcześniej opisane, które naruszają jego dobra osobiste w postaci czci i dobrego imienia, które podlegają ochronie prawnej z mocy art. 23 kc. Nadto powód wskazał, iż stwierdzenia te są nieprawdziwe, zniesławiające wręcz oszczercze i zostały użyte w celu przedstawienia powoda w wyłącznie negatywny sposób, zdyskredytowania, odebrania autorytetu, jak również naruszają przepisy prawa prasowego – art.6 ust. 1 oraz art. 12 ust. 1 pkt. 1. Powód wskazał, iż po ukazaniu się artykułu – w piśmie z dnia 10.06.2015r. zwrócił się do pozwanego o sprostowanie artykułu, na którą otrzymał odpowiedz odmowną. Powód jest osoba znaną, z uwagi na pełnione przez niego funkcje zawodowe, społeczne oraz osobiste i na skutek bezprawnego naruszenia dóbr osobistych powoda ucierpiał jego wizerunek, gdyż informacja odbiła się echem wśród jego znajomych i potencjalnych współpracowników, kontrahentów, klientów, beneficjentów i innych (k.2-3).

Pozwany Wydawnictwo (...) sp. z o.o. w K. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu. Pozwany wskazał, iż bezsporne jest, iż na łamach (...) ukazał się w dniu 9.06.2015r. artykuł autorstwa redaktora naczelnego – S. P. pod tytułem „K. przyjdzie i zrobi porządek”. Pozwany wskazał, iż artykuł ten miał formę cotygodniowego felietonu i był utrzymany w typowym dla tej formy publicystycznej, osobistym tonie, wyrażającym punkt widzenia autora, co pozwala na wywołanie właściwej reakcji u obiektywnego czytelnika, przy czym granice takiej wypowiedzi mogą być szersze. W ocenie pozwanego treść felietonu w żaden sposób nie narusza dóbr osobistych powoda i nie zniesławia go, a jedynie oddaje lokalną polityczną rzeczywistość, komentując jedynie działania powoda związane bezpośrednio z prowadzoną przez niego działalnością publiczną. W ocenie pozwanego żadna z wskazanych przez powoda informacji nie była informacją nieprawdziwą, wobec czego nie mogły one naruszyć dóbr osobistych powoda. Nadto pozwany wskazał, iż powód, który sam w pozwie podkreślił, iż jest osobą dość znaną, winien wiedzieć, że granice krytyki jego osoby będą dalej zakreślone. Osoba publiczna podejmując działalność polityczną świadomie i dobrowolnie wystawia się na osąd opinii publicznej i musi zatem liczyć się z dalej idącą krytyką swoich poczynań niż przeciętny człowiek. Pozwany wskazał także, iż sprostowanie powoda nie zostało opublikowane, gdyż było nierzeczowe (k.36-38).

Pozwany S. P. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu. Pozwany wskazał, iż bezsporne jest, iż na łamach (...) ukazał się w dniu 9.06.2015r. artykuł jego autorstwa pod tytułem „K. przyjdzie i zrobi porządek”. Pozwany wskazał, iż artykuł ten miał formę cotygodniowego felietonu i był utrzymany w typowym dla tej formy publicystycznej, osobistym tonie, wyrażającym punkt widzenia autora, co pozwala na wywołanie właściwej reakcji u obiektywnego czytelnika. W ocenie pozwanego sformułowania zawarte w felietonie nie naruszają dóbr osobistych powoda i nie zniesławiają go, oddają one tylko rzeczywistość widzianą oczyma autora felietonu, co jest podstawową właściwością tego rodzaju publicystyki. Treść felietonu komentuje działania powoda związane bezpośrednio z prowadzoną przez niego działalnością, odnosząc się wyłącznie do informacji dotyczących jego działalności publicznej i zawarte informacje były prawdziwe. Nadto pozwany wskazał, iż powód, który sam w pozwie podkreślił, iż jest osobą dość znaną, winien wiedzieć, że granice krytyki jego osoby będą dalej zakreślone. Osoba publiczna podejmując działalność polityczną świadomie i dobrowolnie wystawia się na osąd opinii publicznej i musi zatem liczyć się z dalej idącą krytyką swoich poczynań niż przeciętny człowiek. Pozwany wskazał także, iż sprostowanie powoda nie zostało opublikowane, gdyż było nierzeczowe (k.43-46).

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwany Wydawnictwo (...) sp. z o.o. w K. jest wydawcą tygodnika (...). Natomiast pozwany S. P. jest redaktorem naczelnym (...) oraz dyrektorem generalnym pozwanego Wydawnictwo (...) sp. z o.o. w K. (bezsporne).

Klub (...) w K. pismem z dnia 20.06.2013r. skierowanym do prezydenta Miasta K. poinformował, że w obliczu nie wywiązywania się z obietnicy dotyczącej zbudowania toalet na Bulwarach N., pragnie wnieść symboliczny wkład, aby przyśpieszyć powstanie potrzebnego mieszkańcom K. obiektu, załączając do tego pisma m.in. muszlę klozetową. Powód, który był wówczas członkiem zarządu - wiceprzewodniczącym Klub (...) w K. i który podpisał to pismo, zaniósł wtedy tę muszlę klozetową prezydentowi J. N.. Powód w tym okresie działał w (...) w K. i wspólnie z H. S. oraz J. M. wymyślili to, żeby zanieść sedes prezydentowi Miasta K., traktując to działanie jako happening, który miał na celu zwrócenie uwagi na niedotrzymanie obietnicy przez prezydenta Miasta K., dotyczącej zbudowania toalet na bulwarach. J. K., który był wówczas posłem, nie namawiał powoda M. N. do tego działania, a jedynie zakupił sedes (dowód: k.13 oraz zeznania powoda M. N. k.122-124,187,188v i zeznania świadka J. K. k.72-73).

Powód M. N. sam zrezygnował z członkostwa w (...) w K., przy czym w czasie działalności powoda w (...) nikt nie zgłaszał zastrzeżeń co do powoda. Również J. K. nie miał zastrzeżeń co do działania powoda jako wiceprzewodniczącego (...) w K. (dowód: zeznania świadka J. K. k.72-73).

Powód M. N. zaangażował się w działalność (...) Klubu (...) przed wyborami samorządowymi w listopadzie 2014r., zajmując się m.in. opracowaniem strony internetowej, profilu na F., wypracowaniem logo komitetu. W trakcie tej działalności do działacza (...) Klubu (...) docierały informacje od kilku osób na temat powoda, przy czym te osoby mówiły A. M., że powód jest osobą dominującą i chce zdominować tę komórkę, natomiast sam A. M. zauważył, iż powód, który ma cechy przywódcze, akcentował swoją aktywność i swoje miejsce w komitecie (dowód: k.149-181 oraz zeznania świadka A. M. k.74v-75).

M. L., w 2014r. w wyborach samorządowych, w okręgu wyborczym nr 2, z listy wyborczej nr 15 K. (...) Klub (...) miała startować z 1 miejsca, jednakże z uwagi na chorobę przebywała w szpitalu. W związku z tym powód zaczął się ubiegać o miejsce nr 1 na tej liście, jednakże D. W. zadecydował, że nr 1 będzie M. L. (dowód: zeznania pozwanego S. P. k.124-125,187v-188).

Powód M. N. w listopadzie 2014r. startował w wyborach samorządowych do Rady Miasta K., w okręgu wyborczym nr 2, z listy nr 15 KWW (...) Klub (...), z 2 miejsca na tej liście na 14 kandydatów. Powód uzyskał wówczas 49 głosów, zajmując 5 miejsce (dowód: 14-18 oraz zeznania powoda M. N. k.122-124,187,188v i zeznania świadka A. M. k.74v-75).

Powód M. N. do czerwca 2015r. pełnił funkcję prezesa zarządu Stowarzyszenie (...) oraz był działaczem Stowarzyszenie (...), jednakże nie pełnił w nim żadnej funkcji. Nadto w tym czasie powód był członkiem zarządu Fundacji (...) (dowód: zeznania powoda M. N. k.122-124,187,188v)

Celem Stowarzyszenia (...) m. in. jest działanie na rzecz dobrego wychowania dzieci przez oboje rodziców nawet w przypadku ich rozstania oraz na rzecz wprowadzenia wspólnej, równoważnej opieki nad dziećmi po rozstaniu rodziców, jak również działanie na rzecz równego traktowania i przeciwdziałania dyskryminacji ojców przez sądy rodzinne. Powód M. N. we wrześniu 2013r., jako przedstawiciel w regionie (...) Dzielny T. spotkał się z ówczesnym posłem A. D. i przekazał mu „List otwarty do posłów”, jak również w wypowiedzi dla (...) gazety internetowej wskazał, iż ojcowie zostali sprowadzeni do roli bankomatu, a sądy na podstawie fałszywych dowodów izolują ojca od dzieci. Natomiast w wypowiedzi dla (...) gazety internetowej z dnia 20.11.2013r. powód wskazał, iż głównym celem Stowarzyszenia (...) jest naprzemienna opieka nad dzieckiem oraz wskazał, iż tata nie jest gorszym rodzicem, a dziecko nie jest na kartki (dowód: k.6-12,47,119,137-143 oraz zeznania powoda M. N. k.122-124,187,188v).

P. G. zainicjował klub gier planszowych w K. i powód przyłączył się do tego klubu oraz był jego członkiem, przy czym z inicjatywy powoda nastąpiło przeniesienie do innego miejsca. W 2013r. lub 2014r. powód uszkodził grę planszową, jednakże ją odkupił. Między powodem a P. G. oraz klubem nigdy nie doszło do żadnego konfliktu. Od 2016r. Stowarzyszenie (...), którego powód jest prezesem zarządu, sprawuje patronat nad działalnością klubu gier planszowych P. G. (dowód: k.95-99 oraz zeznania powoda M. N. (k.122-124,187,188v).

Powód M. N. w 2014r. zorganizował spotkanie w sprawie Jednomandatowych O. Wyborczych, które także prowadził (dowód: zeznania świadka M. S. (k.73). W dniu 30.05.2015r. ukonstytuował się lokalny komitet do spraw Referendum Ogólnokrajowego, przy czym w jego skład weszli m. in. M. S., S. Z. i powód. Powód także wraz ze S. Z. wspólnie prowadzili kampanię referendalną w 2015r., przy czym S. Z. nie zauważył żadnych działań destrukcyjnych powoda. Powód w czasie tej kampanii referendalnej był pełnomocnikiem Stowarzyszenia (...).pl. (...) był członkiem Obwodowej Komisji do spraw Referendum w K. nr 41, przy czym został on zgłoszony przez Stowarzyszenia (...).pl. (dowód: k.91,100-104 oraz zeznania świadka S. Z. k.116).

M. K. otrzymywał skargi na temat powoda, przy czym dotyczyły one wartości politycznych, które reprezentował powód. Również M. K., który wcześniej działał w (...), miał zastrzeżenia do powoda, gdyż nie podobała mu się przeszłość polityczna powoda i jego działalność społeczno-polityczna. Nadto M. K. nie podobało się, że powód zaniósł sedes prezydentowi J. N. oraz nie podobała się działalność powoda przy tworzeniu (...) Klubu (...) (dowód: zeznania świadka M. K. k.73-74,197).

Fundacja (...), reprezentowana przez prezesa J. M., pismem z dnia 3.03.2015r. udzieliła powodowi rekomendacji do Programu Liderzy (...), wskazując w tym piśmie, iż powód interesuje się sprawami społecznymi oraz inicjatywami lokalnymi i jest stałym uczestnikiem konsultacji społecznych, sesji rady miasta, jak również jest inicjatorem i uczestnikiem wielu działań fundacji. Współpraca z powodem w ramach Fundacji (...) nigdy nie budziła zastrzeżeń i nie wywoływała konfliktów (dowód: k.106,107 oraz zeznania świadka J. K. k.72-73).

Również Stowarzyszenie (...), reprezentowane przez prezesa M. F., pismem z dnia 5.03.2015r. udzieliło powodowi rekomendacji do Programu Liderzy (...), wskazując w tym piśmie, że powód współtworzył ruch ojcowski, a później Stowarzyszenie (...), w ramach którego działa na rzecz praw ojców, jak również wskazując, iż powód wykazał się ogromnym zaangażowaniem jako organizator manifestacji, założyciel stowarzyszenie, pełnomocnik stowarzyszenia, przy czym powód pomaga ojcom w walce o kontakty i opiekę nad dziećmi, chodzi na rozprawy sądów rodzinnych jako osoba zaufana (dowód: k.105).

W tygodniku (...), w numerze 23, z dnia 9 – 15 czerwca 2015r., na stronie drugiej, ukazał się artykuł, którego autorem był pozwany S. P., pod tytułem „K. przyjdzie i zrobi porządek”. W artykule tym pozwany S. P. opisywał ówczesną sytuację polityczną w regionie (...), opisując również powoda M. N. oraz M. S. i M. K.. Pozwany S. P. we fragmencie artykułu „K. przyjdzie i zrobi porządek” dotyczącym powoda stwierdził, iż „ Grupę poparcia skrzyknął M. N.”. Młody człowiek, który występuje w imieniu porzuconych ojców. On też, chyba za namową posła J. K. od P., zaniósł prezydentowi J. N. sedes, aby zamontował na bulwarach, bo nie ma ubikacji. Startował w wyborach samorządowych z listy firmowanej przez byłego wiceprezydenta D. W.. Z dalszego miejsca. Przegrał. Jak mówią znający M. N., gdzie się pojawi chce być liderem. Gdy mu się to nie udaje, działa destrukcyjnie” (dowód: k.4).

Powód M. N., pismem z dnia 11.06.2015r. skierowanym do pozwanego S. P., w związku z opublikowaniem w dniu 9.06.2015r. w tygodniku (...) artykułu po tytułem „K. przyjdzie i zrobi porządek”, wniósł o sprostowanie tego artykułu poprzez nieodpłatną publikację sprostowania, w tym samym dziale, równorzędną czcionką oraz pod widocznym tytułem, załączając do tego pisma treść sprostowania (dowód: k.19-20).

Pozwany Wydawnictwo (...) sp. z o.o. w K. pismem z dnia 16.06.2015r. poinformował powoda, że odmawia zamieszczenia sprostowania przekazanego przez powoda, ponieważ było ono w całości nierzeczowe, tj. nie odnosiło się do zagadnień przedstawionych w materiale będącym przedmiotem sprostowania (dowód: k.21).

W dniu 13 listopada 2015r. zmarł radny Rady Miasta K. M. G. (dowód: k.182).

Powód M. N. od kwietnia 2015r. jest zatrudniony w firmie „(...)” K. O. w K., na umowę zlecenia, przy czym od kwietnia 2015r. do czerwca 2016r. powód otrzymywał wynagrodzenie w kwocie 1.000 zł brutto miesięcznie, a od czerwca 2016r. do sierpnia 2016r. powód otrzymywał wynagrodzenie w kwocie 2.500 zł kwartalnie. Powód także jest członkiem zarządu Fundacji (...), jednakże nie otrzymywał i nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia z tego tytułu i pracuje na zasadach wolontariatu. Powód uważa, iż nastawienie środowiska (...) do niego uległo pogorszeniu i niektóre osoby z niewiadomych powodowi przyczyn nie chcą się kontaktować z powodem, jak również część osób nie chce współpracować z powodem (dowód: k.29,30,129 oraz zeznania powoda M. N. k.122-124,187,188v).

Powód M. N. upublicznił informację o niniejszym procesie na portalu społecznościowym F. (dowód: k.185).

Prokurator Rejonowy w Koninie prawomocnym postanowieniem z dnia 8.11.2016r. sygn. akt PR (...) umorzył dochodzenie w sprawie znieważenia M. N. w dniu 28.07.2016r. na stronach (...) w komentarzach do artykułu z dnia 27.07.2016r. pt. „Zapuszczony sąd miejski…” przez osobę posługującą się nickiem (...) tj. o czyn z art.216 § 2 kk z uwagi na brak interesu społecznego w kontynuowaniu ścigania z urzędu (dowód: k.31-32 akt Prokuratury Rejonowej w (...)sygn. (...)).

Prokurator Rejonowy w K.prawomocnym postanowieniem z dnia 12.05.2017r. sygn. akt PR (...) S. umorzył śledztwo w sprawie składania w dniu 9.02.2017r. przed Sądem Okręgowym w K.na rozprawie w sprawie o sygn. I C (...) zeznań niezgodnych z prawdą przez świadka, tj. o przestępstwo z art. 233 § 1 kk – wobec braku ustawowych znamion czynu zabronionego (dowód: k.120-121 oraz k.71-72 akt Prokuratury Rejonowej w K.sygn. PR (...).S.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie:

zeznań powoda M. N. (k.122-124,187,188v), częściowo zeznań pozwanego S. P. (k.124-125,187v-188), jak również na podstawie zeznań świadków: J. K. (k.72-73), M. S. (k.73), A. M. (k.74v-75), S. Z. (k.116), częściowo zeznań świadka M. K. (k.73-74,197), a także na podstawie dokumentów: numeru (...) nr 23 z dnia 9-15 czerwca 2015r. (k.4), informacji dotyczącej nakładu wydawanych tygodników wśród regionalnych gazet (k.5), broszury wydawanej przez Stowarzyszenie (...) (k.6-9), odpisu KRS według stanu na dzień 1.03.2015r. dotyczącego Stowarzyszenia (...) (k.10-12), odpisu pisma Klubu (...) w K. z dnia 20.06.2013r. (k.13), odpisu zestawienia wyników głosowania i podziału mandatów w czasie wyborów do Rady Miasta (k.14-18), kserokopii pisma powoda z dnia 11.06.2015r. (k.19-20), kserokopii pisma pozwanego z dnia 16.06.2015r. (k.21). zaświadczeń z dnia 18.08.2016r.dotyczących dochodów uzyskiwanych przez powoda (k.29,30), wydruku ze strony internetowej Stowarzyszenia (...) (k.47), odpisu postanowienia Prokuratora Rejonowego w K.z dnia 7.09.2016r. sygn. akt 3Ds (...) (k.90), kserokopii oświadczenia z dnia 30.05.2015r. (k.91), kserokopii zdjęć (k.95-96), wydruków z portalu F. (k.97-99), zaświadczenia Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 28.07.2015r. (k.100), kserokopii pełnomocnictwa z dnia 25.07.2015r. (k.101), kserokopii protokołu zdawczo – odbiorczego audycji referendalnej za okres od 21.08.2015r. do 4.09.2015r. (k.103), składu Obwodowej Komisji do spraw Referendum w K. nr 41 (k.104), rekomendacji z dnia 5.03.2015r. (k.105), rekomendacji z dnia 3.03.2015r. (k.106), kserokopii oświadczenia z dnia 15.02.2017r. (k.107), wydruk z (...) gazety internetowej (k.119), kserokopii postanowienia Prokuratury Rejonowej w K.z dnia 12.05.2017r. sygn. PR (...).S. (k. 120-121), informacji o wynagrodzeniu powoda z dnia 17.08.2017r. (k.129), kserokopii pisma (...) Dzielny T. z dnia 14.05.2013r. (k.137), wydruków portalu (...) (k.138-139, wydruków z (...) gazety internetowej (k.140-143), korespondencji e-mailowej powoda (k.149-181), wydruku z portalu (...) (k.182), wydruku z portalu F. (k.185) oraz dokumentów znajdujących się w aktach Prokuratury Rejonowej w K.sygn. PR (...).S. i PR (...).

Sąd dał wiarę w całości zeznaniom powoda M. N. oraz zeznaniom świadków: J. K., M. S., A. M., S. Z., gdyż są one logiczne oraz wzajemnie się uzupełniają.

Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanego S. P. w części dotyczącej okoliczności, iż to pod kierownictwem J. K. został wymyślony pomysł z happeningiem, gdyż zeznania te są sprzeczne z zeznaniami powoda oraz świadka J. K.. Sąd również nie dał wiary zeznaniom pozwanego S. P. w części dotyczącej okoliczności, iż przykładem destrukcyjnych działań powoda - opisanych w artykule „K. przyjdzie i zrobi porządek” w (...) nr 23 z dnia 9-15 czerwca 2015r. - było działanie przy organizowaniu spotkania mającego ma celu uczczenie pamięci po zmarłym radnym M. G., gdyż M. G. zmarł w dniu 13 listopada 2015r. Natomiast w pozostałej części Sąd dał wiarę zeznaniom pozwanego, gdyż znajdują one potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka M. K. w części dotyczącej okoliczności, iż doszło do konfliktu pomiędzy powodem a P. G. na tle uszkodzenia gry planszowej oraz konkurencyjnych spotkań pasjonatów gier planszowych, jak również w części dotyczącej okoliczności, iż doszło do konfliktu podczas ustalania list wyborczych w czasie wyborów samorządowych, gdyż zeznania te są sprzeczne z zebranym materiałem dowodowym, a zwłaszcza z zeznaniami powoda. Sąd również nie dał wiary zeznaniom świadka M. K. w części dotyczącej okoliczności, iż doszło do kłótni, po której powód założył konkurencyjne stowarzyszenie, jak również w części dotyczącej okoliczności, iż doszło do konfliktu w Fundacji (...), gdyż zeznania te są sprzeczne z zeznaniami powoda oraz świadka J. K.. Natomiast w pozostałej części Sąd dał wiarę zeznaniom świadka, gdyż znajdują one potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Wartość dowodowa dokumentów zaliczonych w poczet dowodów nie budziła zdaniem Sądu wątpliwości.

Sąd zważył, co następuje

Powód M. N. wniósł o nakazanie pozwanym Wydawnictwu (...) sp. z o.o. w K. i S. P., aby złożyli oświadczenie, w którym odwołują i przepraszają powoda za pomówienia naruszające jego cześć i dobre imię, opublikowane w dniu 9.06.2015r. w tygodniku (...), w artykule autorstwa redaktora naczelnego – S. P. pod tytułem „K. przyjdzie i zrobi porządek”, wyrażające się w stwierdzeniach o powodzie: - młody człowiek, który występuje w imieniu porzuconych ojców; - on też chyba za namową posła J. K. od P., zaniósł prezydentowi J. N. sedes, aby zamontował na bulwarach; - startował w wyborach samorządowych (…) z dalszego miejsca; - jak mówią znający M. N. wszędzie gdzie się pojawi chce być liderem gdy mu się to nie udaje działa destrukcyjnie, przy czym to oświadczenie winno być opublikowane w (...), na drugiej stronie, czcionkami liter 20 i w ramce w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku, jak również powód wniósł o zasądzenie od pozwanych na jego rzecz kwoty 12.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 20.06.2015r.

Należy zatem uznać, iż powód roszczenie swoje w stosunku do pozwanych wywodzi z art. 23 k.c. i art. 24 k.c. oraz art. 448 k.c., jak również z art. 38 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz.U.1984 Nr 5 poz. 24 ze zm.).

Zgodnie z art. 23 k.c. dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

Natomiast z art. 24 § 1 zd. 1 i 2 k.c. wynika, że ten czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne, a w razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, a w szczególności, ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Nadto z art. 24 § 1 zd. 3 k.c. wynika, że na zasadach przewidzianych w kodeksie może taka osoba również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny, przy czym podstawę prawną takiego żądania zadośćuczynienia stanowi art. 448 k.c. Z art. 448 k.c. wynika, że w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednia sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Zgodnie z art. 24 § 1 k.c. w sprawie o ochronę dóbr osobistych Sąd powinien w pierwszym rzędzie ustalić, czy do ich naruszenia doszło i dopiero w razie pozytywnej odpowiedzi na to pytanie oceniać, czy działanie pozwanej było bezprawne. Jako przyczyny wyłączające bezprawność działania wymienia się: działanie w ramach porządku prawnego, wykonywanie prawa podmiotowego, obronę interesu zasługującego na ochronę, zezwolenie uprawnionego. Przesłanka bezprawności jest ujmowana szeroko i brak możliwości sformułowania precyzyjnych kryteriów, jakimi należy kierować się przy ocenie bezprawności naruszenia dóbr osobistych. Odpowiedzi należy poszukiwać w realiach konkretnej sprawy, a nadto o naruszeniu dóbr osobistych nie mogą decydować subiektywne odczucia osoby pokrzywdzonej, a chodzi o reakcję, jakiej należy oczekiwać od rozsądnie myślących ludzi.

Z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe wynika, prasa jest zobowiązana do prawdziwego przedstawiania omawianych zjawisk. Nadto z art. 12 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe wynika, że dziennikarz jest obowiązany zachować szczególną staranność i rzetelność przy zbieraniu i wykorzystaniu materiałów prasowych, zwłaszcza sprawdzić zgodność z prawdą uzyskanych wiadomości lub podać ich źródło. Zgodnie z art. 37 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe do odpowiedzialności za naruszenie prawa spowodowane opublikowaniem materiału prasowego stosuje się zasady ogólne, chyba że ustawa stanowi inaczej. Natomiast z art. 38 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe wynika, że odpowiedzialność cywilną za naruszenie prawa spowodowane opublikowaniem materiału prasowego ponoszą autor, redaktor lub inna osoba, którzy spowodowali opublikowanie tego materiału; nie wyłącza to odpowiedzialności wydawcy, przy czym w zakresie odpowiedzialności majątkowej odpowiedzialność tych osób jest solidarna.

Powód w uzasadnieniu swojego roszczenia – w części dotyczącej określenia „młody człowiek, który występuje w imieniu porzuconych ojców” - wskazał, iż określenie „porzuconych ojców” jest pogardliwe i nieprawdziwe, przy czym powód odebrał to jako „odrzuconych, porzuconych, gorszych”, co narusza godność i poczucie wartości powoda (k. 2v,122v). Nadto powód w uzasadnieniu swojego roszczenia – w części dotyczącej sformułowania „on też chyba za namową posła J. K. od P., zaniósł prezydentowi J. N. sedes, aby zamontował na bulwarach - wskazał, iż poseł J. K. nigdy nie namawiał powoda do zaniesienia sedesu prezydentowi, przy czym powód uznał, iż został w ten sposób przedstawiony jako człowiek, którego można bardzo łatwo namówić, który wykonuje rozkazy (k.3,122v). Natomiast w uzasadnieniu swojego roszczenia – w części dotyczącej sformułowania „startował w wyborach samorządowych (…) z dalszego miejsca” – powód wskazał, iż nigdy nie startował z dalszego miejsca w wyborach samorządowych, natomiast startował z miejsca drugiego, które nie jest miejscem dalszym, przy czym w ocenie powoda wysokie miejsce na liście wyborczej świadczy o dobrej pozycji w jakimś ugrupowaniu, a dalsze miejsca to są osoby przypadkowe, z tzw. łapanki (k.3,123)

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż zawarte w artykule pod tytułem „K. przyjdzie i zrobi porządek”, opublikowanym w tygodniku (...) nr 23 z dnia 9-15 czerwca 2015r. autorstwa redaktora naczelnego – pozwanego S. P. informacje dotyczące powoda: - młody człowiek, który występuje w imieniu porzuconych ojców; - on też chyba za namową posła J. K. od P., zaniósł prezydentowi J. N. sedes, aby zamontował na bulwarach; - startował w wyborach samorządowych (…) z dalszego miejsca nie są prawdziwe. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika bowiem, iż powód działa w stowarzyszeniach, których celem jest działanie na rzecz dobrego wychowania dzieci przez oboje rodziców nawet w przypadku ich rozstania oraz na rzecz wprowadzenia wspólnej, równoważnej opieki nad dziećmi po rozstaniu rodziców, jak również działanie na rzecz równego traktowania i przeciwdziałania dyskryminacji ojców przez sądy rodzinne, co nie oznacza iż powód występuje w imieniu porzuconych ojców. Nadto z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż powód w czasie swojej działalności w (...) w K., wspólnie z H. S. oraz J. M. wymyślili happening, w ramach którego powód zaniósł sedes prezydentowi Miasta K., przy czym ówczesny poseł J. K. nie namawiał powoda M. N. do tego działania. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika także, iż powód M. N. w listopadzie 2014r. startował w wyborach samorządowych do Rady Miasta K., w okręgu wyborczym nr 2, z listy nr 15 KWW (...) Klub (...), z 2 miejsca na tej liście na 14 kandydatów, co oznacza iż nie można uznać, aby powód startował wówczas z dalszego miejsca, jak to zostało sformułowane w artykule.

Jak już wcześniej wskazano zgodnie z art. 24 § 1 k.c. w sprawie o ochronę dóbr osobistych Sąd powinien w pierwszym rzędzie ustalić, czy do ich naruszenia doszło i dopiero w razie pozytywnej odpowiedzi na to pytanie oceniać, czy działanie pozwanego było bezprawne, przy czym o naruszeniu dóbr osobistych nie mogą decydować subiektywne odczucia osoby pokrzywdzonej, a chodzi o reakcję, jakiej należy oczekiwać od rozsądnie myślących ludzi.

W ocenie Sądu w okolicznościach niniejszej sprawy nie można uznać, aby powyższe informacje: - młody człowiek, który występuje w imieniu porzuconych ojców; - on też chyba za namową posła J. K. od P., zaniósł prezydentowi J. N. sedes, aby zamontował na bulwarach; - startował w wyborach samorządowych (…) z dalszego miejsca, które nie są prawdziwe, jednakże naruszały dobra osobiste powoda, w sposób przez niego wskazany. Powód bowiem w uzasadnieniu swojego roszczenia w tej część odniósł się jedynie do swoich subiektywnych odczuć, natomiast z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, aby reakcja społeczna była taka sama jak powoda.

Wobec powyższego należy zdaniem Sądu uznać roszczenie powoda w tej części za bezzasadne.

Natomiast w uzasadnieniu swojego roszczenia - w części dotyczącej sformułowania „jak mówią znający M. N. wszędzie gdzie się pojawi chce być liderem gdy mu się to nie udaje działa destrukcyjnie” – powód wskazał, iż działa w różnych dziedzinach życia i są gremia, gdzie jest liderem oraz są takie, gdzie w których powód nie jest liderem i nie zawsze chce być liderem oraz nie działa destrukcyjne, przy czym takie sformułowanie dyskredytuje osobę powoda i zniechęca do współpracy z nim., jak również narusza dobra osobiste powoda: godność i poczucie własnej wartości (k.3,123).

W ocenie Sądu, w świetle okoliczności niniejszej sprawy, stwierdzić należy, że powód wykazał, iż w tej części doszło od naruszenia jego dóbr osobistych w postaci dobrego imienia, godności i poczucia wartości. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wynika bowiem, aby powód M. N. działał destrukcyjnie, gdy nie uda mu się zostać liderem. Natomiast z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że powód M. N. do czerwca 2015r. pełnił funkcję prezesa zarządu Stowarzyszenie (...) oraz był działaczem Stowarzyszenie (...), jednakże nie pełnił w nim żadnej funkcji, jak również w tym czasie powód był członkiem zarządu Fundacji (...), przy czym Fundacja (...) pismem z dnia 3.03.2015r. udzieliła powodowi rekomendacji do Programu Liderzy (...) oraz Stowarzyszenie (...) pismem z dnia 5.03.2015r. udzieliło powodowi rekomendacji do Programu Liderzy (...). Nadto z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że w okresie kiedy powód działał w (...) w K. nikt nie zgłaszał zastrzeżeń co do powoda, a w czasie kampanii referendalnej w 2015r. S. Z. nie zauważył żadnych działań destrukcyjnych powoda, jak również wynika, iż między powodem a P. G. oraz klubem gier planszowych nigdy nie doszło do żadnego konfliktu.

Natomiast z zeznań świadka A. M. wynika, że inne osoby mówiły, iż powód jest osobą dominującą i chce zdominować komórkę, przy czym sam świadek A. M. zauważył, iż powód, który ma cechy przywódcze, akcentował swoją aktywność i swoje miejsce w komitecie. Nadto z zeznań świadka M. K. wynika, iż otrzymywał on skargi na temat powoda, przy czym dotyczyły one wartości politycznych, które reprezentował powód, przy czym także świadek miał zastrzeżenia do powoda, gdyż nie podobała mu się przeszłość polityczna powoda i jego działalność społeczno-polityczna.

W ocenie Sądu jednakże, w świetle okoliczności niniejszej sprawy, nie można uznać, aby te działania powoda były destrukcyjne. Słowo „destrukcyjny” oznacza bowiem „niszczący, rujnujący” (por. Słownik języka polskiego PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008). Natomiast pozwani w toku procesu nie wykazali, aby jakiekolwiek działanie powoda miało taki destrukcyjny charakter. Ubocznie w tej sytuacji należy zauważyć, iż pozwany S. P. odmówił podania imion i nazwisk, które miałyby mówić pozwanemu o działaniach destrukcyjnych powoda (k.124v).

W ocenie Sądu powód M. N., z uwagi na swoją wieloletnią działalność społeczną, mógł się poczuć dotknięty sformułowaniem dotyczącym swojej rzekomej działalności destrukcyjnej, tym bardziej, że to sformułowanie zostało zamieszczone w poczytnym regionalnym tygodniku.

Pozwani chcąc uwolnić się od odpowiedzialności winni wykazać, iż ich działanie nie było bezprawne. W ocenie Sądu pozwani nie sprostali temu zadaniu. Pozwani powoływali się na fakt, że artykuł, autorstwa pozwanego S. P. „K. przyjdzie i zrobi porządek”, miał formę cotygodniowego felietonu i był utrzymany w typowym dla tej formy publicystycznej, osobistym tonie, wyrażającym punkt widzenia autora i oddając rzeczywistość widzianą jego oczyma, co jest podstawową właściwością tego rodzaju publicystyki. Pozwani wskazali, iż artykuł ten komentował jedynie działania powoda związane bezpośrednio z prowadzoną przez niego działalnością publiczną, a powód, który sam w pozwie podkreślił, iż jest osobą dość znaną, winien wiedzieć, że granice krytyki jego osoby będą dalej zakreślone, przy czym zawarte w artykule informacje były prawdziwe. To jednak stanowisko pozwanych, w świetle zgromadzonego i opisanego powyżej materiału dowodowego, a także w świetle art. 6 ust. 1 oraz art. 12 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe nie zasługuje na aprobatę.

W świetle powyższych okoliczności należy zatem zdaniem Sądu uznać, iż użycie sformułowania, zawartego w artykule pod tytułem „K. przyjdzie i zrobi porządek”, opublikowanym w tygodniku (...) nr 23 z dnia 9-15 czerwca 2015r. autorstwa redaktora naczelnego – pozwanego S. P., a dotyczącego destrukcyjnej działalności powoda, w sytuacji, gdy nie uda mu się zostać liderem - było działaniem bezprawnym w rozumieniu art. 24 k.c..

To rodzi, co do zasady obowiązek pozwanych dopełnienia czynności potrzebnych do usunięcia skutków swojego działania. W ramach tych czynności powód wniósł o nakazanie pozwanym Wydawnictwu (...) sp. z o.o. w K. i S. P., aby złożyli oświadczenie, w którym odwołują i przepraszają powoda za pomówienia naruszające jego cześć i dobre imię, opublikowane w dniu 9.06.2015r. w tygodniku (...), w artykule autorstwa redaktora naczelnego – S. P. pod tytułem „K. przyjdzie i zrobi porządek”, wyrażające się w stwierdzeniu o powodzie - jak mówią znający M. N. wszędzie gdzie się pojawi chce być liderem gdy mu się to nie udaje działa destrukcyjnie, przy czym to oświadczenie winno być opublikowane w (...), na drugiej stronie, czcionkami liter 20 i w ramce w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku.

Zdaniem Sądu, taka forma przeprosin jest najbardziej adekwatna do wagi popełnionego czynu, jest odpowiednia w całokształcie okoliczności sprawy oraz pozwoli na przywrócenie dobrego imienia powoda w lokalnej społeczności.

W świetle okoliczności niniejszej sprawy, należy jednakże uznać zdaniem Sądu, iż brak było podstaw do uwzględnienia roszczenia powoda przez zasądzenie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w kwocie 12.000 zł.

Dokonując analizy roszczenia powoda przede wszystkim należy zauważyć, iż art. 448 k.c. nie nakłada na Sąd obowiązku uwzględnienia roszczeń w nim wskazanych w każdym przypadku stwierdzenia naruszenia dóbr osobistych.

Biorąc pod uwagę okoliczności sprawy, w tym rodzaj naruszonego dobra, Sąd uznał, że wystarczającym dla usunięcia skutków naruszenia dobrego imienia powoda jest opublikowanie treści ww. oświadczenia, a roszczenie o zadośćuczynienie uznał zaś za bezzasadne. W uzasadnieniu roszczenia o zasądzenie zadośćuczynienia powód wskazał, iż jest osoba znaną, z uwagi na pełnione przez niego funkcje zawodowe, społeczne oraz osobiste i na skutek bezprawnego naruszenia dóbr osobistych powoda ucierpiał jego wizerunek, gdyż informacja odbiła się echem wśród jego znajomych i potencjalnych współpracowników, kontrahentów, klientów, beneficjentów i innych, przy czym powód odczuł, że część z tych osób nabrała do rezerwy (k.3v). Nadto powód wskazał, iż uważa, że nastawienie środowiska (...) do niego uległo pogorszeniu i niektóre osoby z niewiadomych powodowi przyczyn nie chcą się kontaktować z powodem, jak również część osób nie chce współpracować z powodem (k.123). W ocenie Sądu należy zatem uznać, iż w uzasadnieniu tego żądania powód wskazał jedynie na swoje subiektywne odczucia i wrażenia, natomiast w toku procesu powód nie wykazał, aby naruszenie jego dóbr osobistych rzeczywiście wywołało takie skutki dla powoda na jakie powód wskazuje, tym bardziej, że sytuacja finansowa powoda nie uległa pogorszeniu.

Wobec powyższego Sąd zobowiązał pozwanych Wydawnictwo (...) sp. z.o.o w K. i S. P. do zamieszczenia w (...), na drugiej stronie, czcionkami liter 20, w ramce oświadczenia o treści: „ Wydawnictwo (...) sp. z o.o. w K. jako wydawca i S. P. jako redaktor naczelny (...) przepraszają M. N. za zamieszczenie w (...) nr 23 z dnia 9-15 czerwca 2015 roku, w artykule „K. przyjdzie i zrobi porządek” autorstwa S. P. nieprawdziwych informacji, że M. N., wszędzie gdzie się pojawi chce być liderem i gdy mu się to nie udaje, działa destrukcyjnie, które naruszają dobre imię M. N.” – w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku (punkt 1 wyroku).

Natomiast w pozostałej części Sąd oddalił powództwo jako bezzasadne (punkt 2 wyroku).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., znosząc je – z uwagi na wynik sprawy - wzajemnie między stronami (punkt 3 wyroku).

Nadto na podstawie art. 113 ust. 1 uksc Sąd nakazał pobrać solidarnie od pozwanych Wydawnictwa (...) sp. z.o.o w K. i S. P. na rzecz Skarbu Państwa – Sąd Okręgowy w Koninie kwotę 600 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych, przy czym kwota ta obejmuje opłatę sądową od pozwu (punkt 4 wyroku).

Andrzej Nawrocki