II Ka 418/23 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Koninie z 2024-02-29
UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IIKa 418/23 |
||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
|||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||
0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Kole z 26 września 2023r. w sprawie IIK 449/23 |
||||||||||||||||||||
0.11.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||
☒ obrońca |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||||||||||
0.11.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||||||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||
0.11.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||||||||||
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
||||||||||||||||||||
0.12.1. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||||
0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
0.12.2. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||
0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||
0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||
Obrońca oskarżonego M. P. zarzucił: I. Obrazę przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, tj. art 107 § 1 k.k.s. przez wadliwą wykładnię i rekonstrukcję tej normy blankietowej, którą winno się uczynić przez pryzmat systemowej wykładni wewnętrznej szeregu przepisów ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (art 1 ust 2, art. 2 ust. 3, 5 i 6, art. 3, art 6 ust. 1, art. 14 ust. 1, art. 23a ust. 1, art. 23d pkt 1 i art. 23f ust. 1) i rozporządzenia Ministra (...) i Finansów z dnia 8 czerwca 2017 r. w sprawie urządzeń losujących, urządzeń do gier i automatów do gier, zabezpieczenia informacji dotyczących urządzanej loterii oraz uzyskiwania, naliczania i wypłacania wygranych (Dz. U. poz. 1171 z późn. zm.) (w szczególności jego przepisu § 4 ust. 1 pkt 6) oraz rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i (...) z dnia 3 października 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie urządzeń losujących, urządzeń do gier i automatów do gier, zabezpieczenia informacji dotyczących urządzanej loterii oraz uzyskiwania, naliczania i wypłacania wygranych (Dz. U. poz. 1944) (w szczególności jego przepisu § 2), a także przez brak dokonania definicyjnej wykładni cech o których mowa w art. 2 ust. 3 i 5 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. poz. 1171 z późn. zm.). II. Obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, tj.:
|
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||
Apelacja okazała się celowa i doprowadziła do wydania orzeczenia o charakterze kasatoryjnym. Z uwagi na konieczność ponownego przeprowadzenia przewodu sądowego Kontrola instancyjna wykazała bowiem, iż Sąd meriti naruszył zasadę bezpośredniości, bowiem na rozprawie w dniu 26 września 2023r., na którą nie stawili się oskarżeni odczytał jedynie ich wyjaśnienia złożone w postepowaniu przygotowawczym i nie przeprowadził bezpośrednio żadnego innego dowodu. Po uzyskaniu od oskarżyciela oświadczenia, że nie wnosi on o bezpośrednie przesłuchanie świadków, zamknięto przewód sadowy nie ujawniając nawet zeznań świadków zawnioskowanych w akcie oskarżenia do przesłuchania. Zadość temu ujawnieniu nie może dać bowiem wzmianka w protokole o ujawnieniu z chwilą zamknięcia przewodu sadowego protokołów i dokumentów wymienionych w akcie oskarżenia. Nie wiadomo bowiem czy i na jakiej podstawie zaniechano wezwania wnioskowanych w akcie oskarżenia świadków. Czy ujawnienie nastąpiło w trybie art.391§1k.p.k. w zw. z art.350a.k.p.k. czy w trybie art.art.392k.p.k., czy też w ogóle zrezygnowano z ujawnienia tych dowodów. Przewodniczący nie wydał zarządzenia w trybie art. 350a o zaniechaniu wzywania świadków na rozprawę, na rozprawie nie odczytano ani nie ujawniono zeznań tych świadków, a mimo to na ich podstawie czyniono ustalenia faktyczne. Trudno też przyjąć, aby okoliczności podnoszone przez tych świadków nie były na tyle doniosłe, aby nie istniała konieczność ich bezpośredniego przesłuchania na rozprawie. Dotyczy to w szczególności świadków grających czy obserwujących grę na przedmiotowych automatach. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku zdaje się wynikać, że wyrok został oparty o zeznania świadków stąd mogło dojść do naruszenia przepisu art.410k.p.k. Na rozprawie nie ujawniono również akt Sądu Rejonowego Kole o sygn. IIK274/23 w których to aktach znajdowało się gro protokołów i dokumentów na które powołał się Sąd meriti w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku stąd doszło do naruszenia przepisu art.410k.p.k.. W aktach sprawy IIK449/23, która została wyłączona ze sprawy IIK274/23, znajdowały się bowiem odpisy tylko niektórych dokumentów i protokołów. Nie było tam w szczególności ekspertyz, protokołów przeszukania, eksperymentów, decyzji MF. Dla zrezygnowania z bezpośredniego przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków konieczne jest natomiast ustalenie, że w danym układzie procesowym "nie jest niezbędne" przesłuchanie świadków na rozprawie. To zaś wymaga ze strony sądu dokonania (wstępnej, bowiem nie uwzględniającej i z natury rzeczy nie mogącej uwzględnić dowodu jeszcze nie przeprowadzonego), ale uważnej oceny odnoszącej się do tego, których spośród zawnioskowanych w akcie oskarżenia świadków sąd nie zamierza przesłuchiwać zgodnie z wymogami bezpośredniości, zadowalając się wyłącznie procesowymi rejestracjami depozycji tych świadków. Ocena taka musi uwzględniać to, o jakie dowody (których świadków) w danym wypadku chodzi, jakie jest znaczenie ich depozycji dla rozpoznania sprawy oraz dokonania prawidłowych ustaleń faktycznych co do postawionych oskarżonemu zarzutów. W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że skorzystanie z przewidzianej w przepisie art. 392 § 1 k.p.k. możliwości odstąpienia od zachowania obowiązujących w toku postępowania jurysdykcyjnego rygorów wynikających z konieczności przestrzegania zasad bezpośredniości i ustności w zakresie przeprowadzania dowodu z osobowych źródeł dowodowych dopuszczalne jest wyłącznie w szczególnych sytuacjach procesowych, tj. wówczas gdy przeprowadzenie dowodu nie ma istotnego znaczenia dla oceny winy oskarżonego (wśród licznych wypowiedzi orzeczniczych por.m.in. wyrok SN z 10 października 1983 r., sygn. I KR 120/83, OSNKW z. 5-6/1984, poz. 62, z aprobatą przedstawicieli doktryny, zob.m.in. P. Hofmański (red.), E. Sadzik i K. Zgryzek, Komentarz do kodeksu postępowania karnego, t. II, Warszawa 2007, s. 466). W judykaturze wskazuje się ponadto zasadnie na to, że "jeżeli zeznania świadka dotyczą okoliczności o istotnym znaczeniu dla rozstrzygnięcia sprawy, a przy tym są sprzeczne z wyjaśnieniami oskarżonego lub innymi dowodami w sprawie, to nieodzowne jest bezpośrednie przeprowadzenie dowodu z tych zeznań na rozprawie głównej, niedopuszczalne jest więc zastosowanie przepisu art. 338 § 1 k.p.k. z 1969 r. (obecnie art. 392 § 1 k.p.k.) i odczytanie na jego podstawie protokołu przesłuchania danego świadka, sporządzonego przed rozprawą główną" (wyrok SN z 1 grudnia 1994 r., sygn. III KRN 120/94, OSNKW z. 1-2/1995, poz. 8). Z kolei w piśmiennictwie zaprezentowano bardziej syntetyczny pogląd (bazujący na dokonaniu przeglądu judykatury), że "ustawodawca dopuszcza poprzestanie tylko na odczytaniu protokołów zeznań lub wyjaśnień ze względu na oszczędność kosztów lub przyśpieszenie postępowania tylko wtedy, gdy: (1) chodzi o stwierdzenie okoliczności w danej sprawie drugoplanowych; (2) oświadczenia te nie są niezgodne z tym, co wynika z innych dowodów, (3) nie dotyczy to wyraźnej większości świadków (...)" (Z. Doda, A. Gaberle, Dowody w procesie karnym. Komentarz, t. I, Warszawa 1997, s. 262). W realiach procesowych niniejszej sprawy powyższe kryteria warunkujące wyjątkowe odstąpienie od prowadzenia przewodu sądowego z respektowaniem zasad bezpośredniości i ustności w postępowaniu jurysdykcyjnym się nie zmaterializowały, bowiem odstąpienie do przeprowadzenia dowodów z osobowych źródeł dowodowych w sposób hołdujący zasadzie bezpośredniości i zasadzie ustności nie tylko dotyczyło zeznań świadków, które miały istotne znaczenie dla dokonania oceny winy oskarżonego w zakresie zarzutów postawionych w akcie oskarżenia lecz ⎯ ponadto ⎯ odnosiło się już nawet nie do "wyraźnej większości świadków", ale wręcz do w s z y s t k i c h świadków, którzy zeznawali odnośnie zarzuconych oskarżonemu czynów. W konsekwencji w postępowaniu doszło do powstania efektu prawie całkowitego zniesienia zasady bezpośredniości (i ustności) na etapie postępowania jurysdykcyjnym (w toku przewodu sądowego). Zasada bezpośredniości jest ważną gwarancja w postepowaniu karnym, w którym ustalenia sądu w przedmiocie zachowania i wiarygodności świadka mogą mieć duże konsekwencje dla oskarżonego. Zasada ta jest ważnym elementem rzetelnego procesu karnego. . Z uwagi na powyższe uchybienia, Sąd odwoławczy wskazuje iż postępowanie przed Sądem I instancji przeprowadzono bardzo pobieżnie. W tym stanie rzeczy, uznając że zachodzi potrzeba ponownego przeprowadzenia przewodu w całości stosownie do treści art. 437 § 1 i 2 k.p.k. Sąd odwoławczy uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu w Kole do ponownego rozpoznania. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji, przesłucha na rozprawie świadków zawnioskowanych w akcie oskarżenia oraz ujawni w prawidłowy sposób materiał dowodowy na którym opierać będzie swoje rozstrzygniecie. Dopiero przeprowadzenie wszystkich niezbędnych dowodów, właściwa ich ocena dokonana z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego pozwoli na dokonanie właściwych ustaleń faktycznych, stanowiących podstawę prawidłowego orzekania. |
||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||
Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od czynu przypisanego mu w punkcie pierwszym zaskarżonego orzeczenia. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||
Z uwagi na wskazane wyżej braki dowodowe, naruszenie prawa oskarżonego do rzetelnego procesu i konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości, Sąd odwoławczy uznał za przedwczesne ustosunkowanie się do zarzutów stawianych przez obrońcę, uchylił wyrok Sądu I instancji w całości i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Kole do ponownego rozpoznania. |
||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||
1. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||
0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
0.11. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||
0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
0.0.11. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||
0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||
1.1. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
Z uwagi na wskazane wyżej braki dowodowe, naruszenie prawa oskarżonego do rzetelnego procesu i konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości, Sąd odwoławczy, niezależnie od podniesionych zarzutów, uchylił wyrok Sądu I instancji w całości i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Kole do ponownego rozpoznania. |
||||||||||||||||||||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||
4.1. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji, przesłucha na rozprawie świadków, wnioskowanych do przesłuchania przez oskarżyciela i w sposób prawidłowy ujawni materiał dowodowy na którym będzie opierał rozstrzygnięcie. Dopiero przeprowadzenie wszystkich niezbędnych dowodów, właściwa ich ocena dokonana z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego pozwoli na dokonanie prawdziwych ustaleń faktycznych, stanowiących podstawę prawidłowego orzekania. |
||||||||||||||||||||
0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||||||||||
SSO Agata Wilczewska |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Koninie
Data wytworzenia informacji: