Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Koninie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 sierpnia 2018r.

Sąd Okręgowy w Koninie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSO Agata Wilczewska

Protokolant : st. sekr. sąd. Irena Bąk

przy udziale Jacka Górskiego Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 10 sierpnia 2018r.

sprawy W. J.

skazanego z art.178a § 4 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Koninie

z dnia 12 marca 2018r. sygn. akt II K 1316/17

I.  Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok.

II.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. I. K. kwotę 147,60zł (w tym VAT) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

III.  Zwalnia skazanego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów

sądowych za postępowanie odwoławcze.

Agata Wilczewska

Sygn. akt: II Ka 147/18

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Koninie wyrokiem w sprawie o sygn. akt II K 1316/17, wydając wobec W. J. w dniu 12 marca 2018 r. wyrok łączny ustalił, iż był on skazany następującymi wyrokami:

1.  Sądu Rejonowego w Koninie z dnia 11 czerwca 2010 r. w sprawie o sygn. akt VII K 1190/10 za przestępstwo z art. 178a § 1 k.k. popełnione w dniu 20 marca 2010 r. na karę grzywny w ilości 70 stawek dziennych przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 10 zł; nadto orzeczono wobec skazanego środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych kat. B na okres 1 roku oraz świadczenie pieniężne w kwocie 100 zł; orzeczona kara grzywny została wykonana,

2.  Sądu Rejonowego w Koninie z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie o sygn. akt VII K 2647/10 za ciąg dwóch przestępstw z art. 244 k.k. popełnionych w dniu 16 listopada 2010 r. i 8 grudnia 2010 r. na karę 1 roku ograniczenia wolności
z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin miesięcznie; orzeczona kara została wykonana w całości,

3.  Sądu Rejonowego w Koninie z dnia 18 września 2012 r. w sprawie o sygn. akt II K 740/12 za przestępstwo z art. 278 § 3 k.k. popełnione w dniu 24 maja 2012 r. na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w ilości 80 stawek dziennych przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 10 zł oraz za przestępstwo z art. 178a § 4 k.k. popełnione w dniu 24 maja 2012 r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności; następnie orzeczono wobec skazanego karę łączną 8 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres próby lat 3; nadto orzeczono wobec skazanego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 lat; orzeczona kara grzywny została wykonana,

4.  Sądu Rejonowego w Koninie z dnia 16 października 2014 r. w sprawie o sygn. akt II K 1139/14 za przestępstwo z art. 244 k.k. popełnione w dniu 15 maja 2014 r. na karę 10 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin miesięcznie; postanowieniem Sądu Rejonowego w Koninie z dnia 30 czerwca 2015 r. w sprawie II Ko 794/15 skazany został zwolniony z reszty kary ograniczenia wolności przy uznaniu jej za wykonaną w całości,

5.  Sądu Rejonowego w Koninie z dnia 14 marca 2016 r. w sprawie o sygn. akt II K 1165/15 za przestępstwo z art. 178a § 4 k.k. popełnione w dniu 23 sierpnia 2015 r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności; nadto orzeczono wobec skazanego środek karny w postaci dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych oraz orzeczono świadczenie pieniężne
w kwocie 10.000 zł; orzeczoną karę pozbawienia wolności skazany odbywa od dnia 16 listopada 2017 r.,

6.  Sądu Rejonowego w Koninie z dnia 4 listopada 2016 r. w sprawie o sygn. akt II K 1378/15 utrzymanym w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 10 lutego 2017 r. w sprawie II Ka 337/16 za przestępstwo z art. 178a § 4 k.k. popełnione w dniu 27 września 2015 r. na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności; nadto orzeczono wobec skazanego środek karny w postaci dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych oraz orzeczono świadczenie pieniężne w kwocie 10.000 zł,

7.  Sądu Rejonowego w Koninie z dnia 9 marca 2017 r. w sprawie o sygn. akt II K 991/16 za przestępstwo z art. 178a § 4 k.k. popełnione w dniu 15 czerwca 2016 r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności; nadto orzeczono wobec skazanego środek karny w postaci dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych oraz orzeczono świadczenie pieniężne w kwocie 10.000 zł,

8.  Sądu Rejonowego w Koninie z dnia 5 grudnia 2016 r. w sprawie o sygn. akt II K 1391/15 utrzymanym w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 24 marca 2017 r. w sprawie II Ka 38/17 za przestępstwo z art.178a § 4 k.k. popełnione w dniu 18 października 2015 r. na karę 1 roku pozbawienia wolności; nadto orzeczono wobec skazanego środek karny w postaci dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych oraz orzeczono świadczenie pieniężne w kwocie 10.000 zł.

Wymienionym wyżej wyrokiem Sąd Rejonowy na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k. i art. 85a k.k. i art. 86 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 lipca 2015 r.
w zw. z art. 4 § 1 k.k. w zw. z art. 19 ust.1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, połączył kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokami Sądu Rejonowego w Koninie o sygn. akt II K 1165/15, II K 1378/15, II K 991/16, II K 1391/15 i wymierzył skazanemu W. J. karę łączną 2 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności.

Tym samym wyrokiem Sąd, na podstawie art. 572 k.p.k. w zw. z art. 85 § 2 i 3 k.k. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 lipca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. w zw. z art. 19 ust.1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw umorzył postępowanie w zakresie objęcia wyrokiem łącznym kar orzeczonych wyrokami Sądu Rejonowego w Koninie o sygn. akt VII K 1190/10, VII K 2647/10, II K 740/12 i II K 1139/14.

Na podstawie art. 577 k.p.k. Sąd na poczet orzeczonej kary łącznej zaliczył skazanemu okres odbytej kary orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Koninie
w sprawie II K 1165/15 od dnia 16 listopada 2017 r.

Na podstawie art. 90 § 2 k.k. w zw. z art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. Sąd połączył orzeczone wobec skazanego środki karne w postaci dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych orzeczone wyrokami Sądu Rejonowego w Koninie o sygn. akt II K 1165/15, II K 1378/15, II K 991/16, II K 1391/15 i orzekł wobec skazanego łączny środek karny w postaci dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych.

Na podstawie art. 577 k.p.k. na poczet łącznego środka karnego w postaci dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych zaliczył skazanemu okres wykonywania środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w sprawie II K 1165/15 od dnia 1 lipca 2016 r.

Sąd utrzymał również w mocy pozostałe rozstrzygnięcia zawarte w wyrokach podlegających łączeniu.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca skazanego W. J. zaskarżając go co do pkt. I i zarzucając rażącą niewspółmierność kary łącznej w nim orzeczonej.

Stawiając ten zarzut obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 85a k.k. w zw. z art. 86 § 1 k.k. w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 396), łącznej kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec W. J. w sprawach Sądu Rejonowego w Koninie o sygn. akt II K 1165/15, II K 1378/15, II K 991/16, II K 1391/15
i wymierzenie skazanemu kary łącznej 1 roku pozbawienia wolności, ewentualnie
o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Nadto obrońca wniósł o zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów obrony udzielonej skazanemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym, które to koszty nie zostały opłacone nawet w części.

Sąd odwoławczy zważył co następuje:

Wniesiona apelacja okazała się niezasadna. Wprawdzie skarżący kwestionuje jedynie wymiar orzeczonej kary łącznej, tym niemniej Sąd odwoławczy krótko odniesie się do przepisów zastosowanych przez Sąd I instancji.

Analiza akt wskazuje, że wyroki sprawach Sądu Rejonowego w Koninie
o sygn. akt: II K 1165/15, II K 1378/15, II K 991/16 oraz II K 1391/15 zapadły już po dniu 1 lipca 2015 r. Zastosowanie w przedmiotowej sprawie mogły zatem znaleźć przepisy art. 85 k.k. i n. w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 20 lutego 2015 r.
o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U z 2015 r., poz. 396) – art. 19 ust. 1 w/w ustawy. Należy przy tym zauważyć, że znowelizowane przepisy umożliwiały połączenie kar jednostkowych pozbawienia wolności orzeczonych we wszystkich w/w wyrokach w sytuacji gdy te obowiązujące do dnia 1 lipca 2015 r. umożliwiały objęcie wyrokiem łącznym wyłącznie kar ze spraw II K 1165/15, II K 1378/15 i II K 1391/15. Już choćby ta okoliczność powoduje, że art. 85 k.k. i n. w nowym brzmieniu pozostają dla skazanego względniejsze aniżeli wcześniej obowiązujące przepisy rozdziału IX kodeksu karnego i słusznie znalazły zastosowanie w przedmiotowej sprawie.

Z treści art. 569 § 1 k.p.k. wynika, że sąd wydaje wyrok łączny w stosunku do osoby prawomocnie skazanej lub wobec której orzeczono karę łączną wyrokami różnych sądów, gdy zachodzą przesłanki określone w art. 85 k.k. Przepisy art. 85 § 1
i 2 k.k. stanowią natomiast, że jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw
i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną. Podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu, z zastrzeżeniem art. 89 k.k., w całości lub w części kary lub kary łączne za przestępstwa, o których mowa w § 1 art. 85 k.k.

W ocenie Sądu odwoławczego, Sąd Rejonowy słusznie kierując się określonymi w w/w przepisach przesłankami orzeczenia w wyroku łącznym kary łącznej połączył kary jednostkowe pozbawienia wolności orzeczone w sprawach II K 1165/15, II K 1378/15, II K 991/16 oraz II K 1391/15.

Na zasadność takiego rozstrzygnięcia, czego również nie kwestionuje apelujący wskazuje tak rodzaj wymierzonych kar jak i fakt iż w dniu wyrokowania przez Sąd Rejonowy podlegały one wykonaniu w całości lub w części. Sąd odwoławczy w pełni podziela argumenty zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku i stwierdza, że Sąd I instancji w żadnym wypadku nie dopuścił się naruszenia przepisu art. 85 k.k. Sąd Okręgowy w pełni podzielił również stanowisko Sądu Rejonowego co do umorzenia postępowania w zakresie objęcia wyrokiem łącznym pozostałych skazań W. J.. Także w tym zakresie Sąd I instancji nie dopuścił się żadnego uchybienia.

Odnosząc się do podniesionego przez skarżącego zarzutu rażącej surowości kary wskazać należy, iż jest on tylko wówczas zasadny, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na jej wymiar, można uznać, że zachodzi wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo sądów. Nie chodzi przy tym o każdą ewentualną różnicę co do jej wymiaru, ale
o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby – również w potocznym znaczeniu tego słowa – rażąco niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować (wyr. SN z 02.02.1995 r., II KRN 198/94, OSNPP 6/1995, poz. 18).

Granice kary łącznej określa art. 86 § 1 k.k. zgodnie z którym sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy, nie przekraczając jednak 810 stawek dziennych grzywny, 2 lat ograniczenia wolności albo 20 lat pozbawienia wolności. Orzekając karę łączną, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa – art. 85a k.k. Zwrot „przede wszystkim” użyty w w/w przepisie wskazuje jednak, że okoliczności w nim wymienione nie stanowią katalogu zamkniętego. Wymiar kary łącznej winien być zatem określany także relacjami zachodzącymi pomiędzy prawomocnie osądzonymi czynami. Relacje te sprowadzają się do określenia, jak bliski związek przedmiotowo – podmiotowy łączy te czyny. Im bliższe są te relacje, tym bardziej wyrok łączny powinien być zbliżony do dopuszczalnego minimum, uwarunkowanego wysokością kar orzeczonych za przestępstwa objęte tym wyrokiem, im związek ten luźniejszy, tym przeważać powinno kumulowanie poszczególnych kar (wyr. SN z 25.10.1983 r., IV KR 213/83, OSNKW z 1984 r., z. 5-6, poz. 65). Przez związek przedmiotowo – podmiotowy należy zaś rozumieć podobieństwo rodzajowe zbiegających się przestępstw, motywację oraz czas i miejsce popełnienia każdego z nich.

Wyznaczany przy zastosowaniu w/w przepisów dolny i górny próg kary łącznej, odnośnie zbiegu przestępstw co do kar orzeczonych w sprawach II K 1165/15, II K 1378/15, II K 991/16 i II K 1391/15 wynosił od 1 roku pozbawienia wolności do 3 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności.

Mając na uwadze treść art. 85a k.k. Sąd odwoławczy stoi na stanowisku, że kara łączna stanowi instytucję służącą do swoistego podsumowania działalności przestępczej sprawcy, obejmującego całościową ocenę jego zachowań przejawiającą się w postaci jednej kary łącznej. Zauważyć w tym miejscu należy, że wielość popełnionych przez sprawcę przestępstw wpływa na negatywną ocenę postawy sprawcy będąc jego istotnym czynnikiem prognostycznym. Chodzi tutaj zwłaszcza
o to, aby właściwe ukształtowana kara łączna oddziaływała wychowawczo na sprawcę przestępstwa oraz odpowiednio chroniła obywateli przed niebezpieczeństwem ponownego dopuszczenia się przestępstw.

Przeprowadzony przez Sąd dowód z aktualnej opinii o skazanym, odbywającym karę pozbawienia wolności, pozwolił Sądowi orzekającemu zorientować się jak przebiega proces jego resocjalizacji, co ma istotne znaczenie przy określeniu wymiaru kary łącznej. Jej treść wskazuje przy tym, że skazany podczas pobytu w zakładzie karnym nie wyróżniał się swoim zachowaniem. Co prawda nie był karany dyscyplinarnie ale także nie był nagradzany. Karę odbywa w systemie zwykłym, stosuje się do obowiązującego regulaminu wewnętrznego, a wobec przełożonych przyjmuje właściwą postawę. Nie jest zainteresowany opracowaniem zadań indywidualnego programu odziaływania, nie uczestniczył w systemie przepustowym
a kontakt utrzymuje z żoną oraz dziećmi (k. 51-51v).

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy odnośnie kary łącznej orzeczonej w pkt. I wyroku zasadnie uznał, że brak jest podstaw do wzięcia pod uwagę najbardziej rygorystycznego dla skazanego modelu, tj. kumulacji, ani też najbardziej korzystnego dla skazanego systemu absorpcji, słusznie w tej sytuacji stosując zasadę asperacji. Trafnie bowiem zauważył, że skazany jest osobą niepoprawną. Pomimo orzekania wobec niego coraz surowszych kar za popełniane przestępstwa, nie zmienił swojej postawy co doprowadziło w konsekwencji do wymierzania kar bezwzględnego pozbawienia wolności i jego osadzeniu w zakładzie karnym. Cele zapobiegawcze
i wychowawcze o których stanowi art. 85a k.k. w przedmiotowej sprawie winny być zatem rozważane ze szczególną uwagą. W tej sytuacji dość bliski związek przedmiotowo – podmiotowy wynikający przede wszystkim z faktu iż popełnione przestępstwa skierowane były przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji oraz z faktu iż popełnione zostały na przestrzeni 10 miesięcy nie mógł mieć decydującego znaczenia. Wymierzenie zatem kary łącznej 2 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności uwzględnia w należyty sposób dotychczasową karalność skazanego, jego obecną postawę w zakładzie karnym, a także, choć w mniejszym stopniu, związek pomiędzy popełnionymi przez skazanego przestępstwami.

Mając na względzie wszystkie przedstawione powyżej okoliczności, Sąd odwoławczy – nie znajdując uchybień określonych w art. 439 k.p.k. ani art. 440 k.p.k., podlegających uwzględnieniu z urzędu i powodujących konieczność zmiany bądź uchylenia zaskarżonego rozstrzygnięcia – na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. orzekł jak w wyroku.

O kosztach sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym Sąd odwoławczy orzekł na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. uznając, że poniesienie kosztów sądowych byłoby dla skazanego zbyt uciążliwe ze względu na jego obecną sytuację osobistą i majątkową.

Nadto Sąd Okręgowy na podstawie § 4 ust. 1 i 3, § 17 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata
z urzędu (Dz. U. z 2016 r., poz. 1714) zasądził na rzecz adwokat I. K. kwotę 147,60 zł tytułem obrony wykonywanej z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Agata Wilczewska