Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Koninie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 152/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Koninie z 27 listopada 2023 r., sygn. akt II K 1/20

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

I.  naruszenia przepisów prawa procesowego, mającego wpływ na treść wydanego orzeczenia, a to:

- art. 186§1 k.p.k. poprzez zaliczenie w poczet materiału dowodowego zeznań H. W. na k. 1776v oraz k. 5052, dokonanie jej oceny w ramach swobodnej oceny dowodów oraz dokonanie na jej podstawie ustaleń faktycznych, podczas gdy w warunkach art. 186§1 k.p.k. skorzystała z prawa odmowy składania zeznań podczas rozprawy w dniu 26 października 2021 r.,

- art. 7 k.p.k. poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, polegającej na dokonaniu przez Sąd Rejonowy w Koninie dowolnej, subiektywnej, naruszającej zasady logiki oraz doświadczenia życiowego oceny zgromadzonego materiału dowodowego w postaci wyjaśnień oskarżonego, który w toku postępowania sądowego przyznał się do popełnienia zarzucanego jemu czynu,

II.  błędu w ustaleniach faktycznych, polegających na tym, że:

- oskarżony użył poświadczających nieprawdę faktur VAT, poprzez ich włączenie do dokumentacji rachunkowo – księgowej prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, a także poprzez jej wykorzystanie przy rozliczeniach podatkowych wskazanych podmiotów gospodarczych, podczas gdy w rzeczywistości oskarżony nie prowadził działalności gospodarczej, a wszystkie czynności wykonywał w imieniu H. W.,

- oskarżony poczynił sobie z popełnienia przestępstwa stałe źródło dochodu, podczas gdy nie poczynił sobie z popełnienia przestępstwa stałego źródła dochodu,

III.  naruszenia przepisów prawa materialnego poprzez:

- naruszenie art. 45§1 polegające na nałożeniu na oskarżonego obowiązku przepadku korzyści majątkowej na rzecz Skarbu Państwa, podczas gdy oskarżony nie odniósł korzyści majątkowej z przestępstwa w sposób bezpośredni lub pośredni,

- naruszenie art. 65§1 k.k. poprzez uznanie, iż w ramach wszystkich czynów zarzucanych oskarżonemu zachodzi przesłanka „czynienia sobie z przestępstwa stałego źródła dochodu” (na wypadek nieuwzględnienia zarzutu opisanego w punkcie II),

IV.  rażącej niewspółmierności kary w wymiarze 2 (dwóch lat) pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem na okres 5 (pięciu) lat oraz kary grzywny 500 (pięciuset) ssawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 80 złotych (na wypadek niepodzielenia przez Sąd Okręgowy w Koninie zarzutów sformułowanych w punktach I, II i III).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd odwoławczy w toku kontroli apelacyjnej uznał, iż sąd I instancji prawidłowo dokonał ustaleń faktycznych (za wyjątkiem wskazanego w apelacji uczynienia sobie przez oskarżonego z popełnienia przestępstwa stałego źródła dochodu), ustalenia te w zakresie sprawstwa i winy oskarżonego nie były kwestionowane przez żadną ze stron niniejszego postępowania karnego. W sposób właściwy zostało też zakwalifikowane zachowanie oskarżonego – przy czym również z uwagi na ww. błędne ustalenie niezasadnie zastosowano przepisy art. 65§1 k.k. w podstawie skazania i art. 64§2 k.k. w zw. z art. 65§1 k.k. w podstawie wymiaru kary. Z powodu wyżej wskazanych korekt konieczne stało się też złagodzenie orzeczonych wobec oskarżonego kar.

Przechodząc do poszczególnych zarzutów apelacyjnych:

Skarżący obrońca trafnie zauważył, iż doszło do obrazy art. 186§1 k.k. – ponieważ matka oskarżonego jako osoba dla niego najbliższa skorzystała z prawa do odmowy składania zeznań przed rozpoczęciem pierwszego zeznania w postępowaniu sądowym, poprzednio złożone przez nią zeznania nie mogły więc służyć za dowód ani być odtwarzane. Uchybienie to nie miało jednak jakiegokolwiek wpływu na treść zaskarżonego wyroku, zeznania H. W. były bowiem na tyle oszczędne i lakoniczne, iż nie zawierały żadnych informacji, które nie wynikałyby z innych źródeł dowodowych, w szczególności dokumentów oraz wyjaśnień oskarżonego.

Podobnie należało ocenić zarzut obrazy art. 7 k.p.k. o ile bowiem można się zgodzić z twierdzeniem, iż sąd meriti błędnie ocenił wyjaśnienia oskarżonego, to podzielenie tego twierdzenia prowadzi wręcz do wniosku, że ustalenia sądu rejonowego w zakresie sprawstwa i winy oskarżonego były prawidłowe. Tych okoliczności zresztą skarżący obrońca nie kwestionuje. Zarzut powyższy może mieć jedynie znaczenie jako okoliczność łagodząca – przyznanie się do winy przy wymiarze kary, której to okoliczności sąd I instancji nie uwzględnił (k. 5252).

Apelujący obrońca zasadnie podniósł natomiast, iż oskarżony nie włączył przedmiotowych faktur VAT do dokumentacji rachunkowo – księgowej prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. D. W. nie prowadził bowiem działalności gospodarczej, prowadziła ją jego matka H. W. i na jej rzecz oraz w jej imieniu oskarżony wykonywał wszelkie czynności. Ponadto oskarżony z popełnienia przestępstwa nie uczynił sobie stałego źródła dochodu, dochód ten z jego działalności czerpała H. W.. Zgodnie z art. 115§4 k.k. korzyścią majątkową lub osobistą jest korzyść zarówno dla siebie, jak i dla kogo innego. Oskarżanemu prawidłowo więc przypisano działanie „w celu osiągnięcia korzyści majątkowej” - w tym przypadku dla H. W.. Jednak przepis art. 65§1 k.k. mówi o uczynieniu sobie (a więc nie dla kogoś innego) stałego źródła dochodu. Zresztą z opisu czynów zawartych w akcie oskarżenia oraz przypisanych w zaskarżonym wyroku wynika, że oskarżony prowadził w imieniu i na rzecz H. W. działalność gospodarczą – na rzecz tej osoby został więc osiągnięty dochód i to ona winna dokonać jego zwrotu na rzecz Skarbu Państwa.

Ponadto przepis art. 45§1 k.k. jasno stanowi, że orzeka się przepadek takiej korzyści (lub jej równowartości), jaką sprawca "osiągnął" z popełnienia przestępstwa. Nie chodzi tu o korzyść majątkową w znaczeniu określonym w art. 115 § 4 k.k., czyli korzyść zarówno dla siebie, jak i dla kogo innego, ale tylko o korzyść osiągniętą dla siebie (VIDE: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 22 grudnia 2014 r., sygn.. akt II AKa 137/14). W odniesieniu do przedmiotowej korzyści orzeczenie jej przepadku mogłoby być orzeczone jedynie wobec H. W. w sytuacji jej skazania za przedmiotowe w niniejszej sprawie czyny.

Tym samym w pełni zasadny był zarzut II apelacji, zarzut III mógł być również uwzględniony, ale należało go zakwalifikować jako błąd w ustaleniach faktycznych, a nie obrazę prawa materialnego z art. 438 pkt 1 k.p.k. Treść apelacji, w tym jej uzasadnienia, wskazuje, iż sprowadza się ona do zarzutu wskazanego w art. 438 pkt 3 k.p.k., jest to jej zarzut zasadniczy, a zarzut obrazy prawa materialego stanowi jedynie zarzut alternatywny.

Z uwagi na powyższe należało więc dokonać korekty zaskarżonego wyroku poprzez wyeliminowanie z opisu przypisanych czynów stwierdzenia: „czyniąc sobie z popełnienia przestępstwa stałe źródło dochodu” oraz poprzez wyeliminowanie z podstawy skazania art. 65§1 k.k., a z podstawy wymiaru kary art. 64§1 k.k. w zw. z art. 65§1 k.k.

Ponadto z powodu ww. korekt – w szczególności uznania, iż oskarżony nie uczynił sobie z popełnienia przestępstwa stałego źródła dochodu, konieczna stała się ingerencja w wymiar orzeczonej kary – złagodzenie jej do 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 300 stawek dziennych grzywny po 80 złotych jedna stawka, a także warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności na okres próby lat 3. Ponadto sąd odwoławczy uchylił orzeczenia zawarte w punktach III i V zaskarżanego wyroku. Odpadła bowiem przesłanka obligatoryjnego oddania oskarżonego pod dozór kuratora w okresie próby. Nie zachodziły też warunki orzeczenia przepadku opisanego w art. 45§1 k.k. wobec oskarżonego D. W. – wobec faktu, iż korzyść osiągnęła w istocie H. W..

Wniosek

- o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie I poprzez wymierzenie oskarżonemu kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat oraz kary 200 stawek dziennych grzywny po 50 złotych jedna stawka oraz poprzez zmianę opisu czynów zarzucanych oskarżonemu poprzez wyeliminowanie określeń „czyniąc sobie z popełnienia przestępstwa stałe źródło dochodu”, uchylenie punktu V w całości i odpowiednią zmianę punktu VI w zakresie opłaty sądowej.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd odwoławczy podzielił ww. zarzuty zawarte w apelacji, w większości dokonał też korekt wyroku sądu I instancji zgodnie z wnioskami apelacyjnymi, jedynie odnośnie kary grzywny wnioski te były zbyt daleko idące przy uwzględnieniu stopnia społecznej szkodliwości czynów przypisanych oskarżonemu oraz stopnia jego winy, ponadto należało uchylić orzeczenie zawarte w punkcie III, ponieważ w razie jego utrzymania doszłoby do obrazy prawa materialnego – art. 73§2 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 r.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Sprawstwo i wina oskarżonego.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sprawstwo i wina oskarżonego w świetle zgromadzonych w sprawie dowodów i prawidłowo ustalonego stanu faktycznego nie budziły wątpliwości Sądu odwoławczego. Oskarżony swoim zachowaniem wypełnił wszystkie znamiona przypisanych mu czynów (przy ww. zmianach).

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Wyeliminowanie z opisu przypisanych czynów stwierdzenia: „czyniąc sobie z popełnienia przestępstwa stałe źródło dochodu” oraz poprzez wyeliminowanie z podstawy skazania art. 65§1 k.k., a z podstawy wymiaru kary art. 64§1 k.k. w zw. z art. 65§1 k.k.

złagodzenie kary do 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 300 stawek dziennych grzywny po 80 złotych jedna stawka, a także warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności na okres próby lat 3,

uchylenie orzeczeń zawartych w punktach III i V zaskarżonego wyroku.

Zwięźle o powodach zmiany.

Powody zostały opisane wyżej w części 3 niniejszego uzasadnienia.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Orzeczenie o kosztach procesu za postępowanie odwoławcze zawarte w punkcie 3 wyroku znajduje uzasadnienie w przepisach art. 626 § 1 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. oraz art. 2 ust. 1 pkt 4 oraz art. 3 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych.

7.  PODPIS

Anna Klimas Robert Rafał Kwieciński Agata Wilczewska