Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Koninie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 218/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Słupcy z 25 kwietnia 2024 r., sygn. akt II K 173/23

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Zarzuty podniesione w apelacji prokuratora:

I.  błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mającego wpływ na jego treść, polegającego na uznaniu przez sąd I instancji, że pieniądze w kwocie 6.694.132,43 zł stanowiły własność W. P., wchodzącą w skład majątku wspólnego, pomimo wiarygodnych, logicznych i zgodnych w tym zakresie zeznań pokrzywdzonego Z. P. i W. P., że stanowiły własność Z. P.;

II.  ewentualnie w przypadku braku uwzględnienia powyższego zarzutu, obrazy przepisów prawa materialnego, poprzez przyjęcie, że zachowanie oskarżonej polegające na przejęciu pieniędzy z torby, przewiezieniu ich do miejsca jej zamieszkania w G. i rozdysponowanie nimi poprzez wpłaty na rachunki bankowe oraz zakup samochodu osobowego objęte jest nieumyślnością, przez co nie wyczerpuje znamion czynu z art. 284§1 k.k. w zw. z art. 294§1 k.k., podczas gdy analiza treści uzasadnienia jednoznacznie wskazuje, że oskarżona umyślnie ze środków stanowiących majątek wspólny zabrała i rozporządziła bez zgody W. P. kwotą 3.347.040,37 zł;

zarzuty podniesione w apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego Z. P.:

I.  obrazy przepisów prawa procesowego mającej wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k., poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego pozostającej w sprzeczności z zasadami logiki, prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego, podczas gdy prawidłowa ocena dowodów, uwzględniająca wszelkie okoliczności i ustalony w oparciu o nie stan faktyczny, wraz z wysnutymi na tej podstawie wnioskami, prowadzić powinna do konstatacji, iż oskarżona wypełniła wszelkie znamiona czynu z art. 284§1 k.k. w zw. z art. 294§1 k.k.,

II.  błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, mającego wpływ na treść wyroku, polegającego na błędnym uznaniu, że pieniądze znajdujące się w torbie nie stanowiły własności Z. P., w sytuacji, gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w tym zgodne i konsekwentne zeznania pokrzywdzonego oraz świadka W. P. nie dawały podstaw do takowych założeń,

III.  obrazy przepisów prawa materialnego mającej wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 9 k.k. w zw. z art. 279§1 k.k. poprzez uznanie, iż zachowanie oskarżonej objęte było nieumyślnością, podczas gdy prawidłowa, zgodna z zasadami logiki i doświadczania życiowego ocena materiału dowodowego w zestawieniu z treścią wyjaśnień oskarżonej, zeznań pokrzywdzonego, zeznań świadków oraz pozostałymi przeprowadzonymi w sprawie dowodami, nie daje podstaw do przyjęcia, iż oskarżona dopuściła się inkryminowanych jej zachowań nieumyślnie,

IV.  obrazy przepisów prawa materialnego poprzez uznanie, że zachowania oskarżonej nie wypełniają znamion czynu stypizowanego w art. 281§1 k.k. w zw. z art. 294§1 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd odwoławczy w toku kontroli apelacyjnej uznał, iż sąd I instancji prawidłowo dokonał ustaleń faktycznych, w szczególności w zakresie dotyczącym tego, iż przedmiotowe w niniejszej sprawie pieniądze nie stanowiły własności Z. P., a były objęte ustawową wspólnością małżeńską oskarżonej E. P. i jej męża W. P..

Tym samym niezasadne były zarzuty odwoławcze opisane w punkcie I apelacji prokuratora i punkcie II oraz III apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego Z. P..

Podkreślić należy, iż ustalenie powyższe znajduje oparcie w szeregu dowodów zgromadzonych w niniejszej sprawie, zarówno pochodzących ze źródeł osobowych, jak i z dokumentów, a dodatkowo znajduje pełne oparcie w zasadach logicznego rozumowania, wiedzy i doświadczenia życiowego.

I tak: z niekwestionowanych dokumentów wynika, iż przedmiotowe środki pieniężne zgromadzone były na lokatach założonych i zlikwidowanych przez W. P. (k. 5-20), w tym kontekście oskarżona przekonująco podała, iż lokaty te jej mąż zlikwidował kwietniu 2020 r., to jest w okresie, gdy wyprowadziła się ona do siostry, ponieważ nie chciał, aby pieniądze te stały się przedmiotem podziału majątku wspólnego, chciał je ukryć (VIDE: k. 227v). Ponadto oskarżona wyjaśniła, iż w grudniu 2019 r. widziała potwierdzenie bankowe, z którego wynikało, iż W. P. na rachunkach posiada kwotę około 8 milionów złotych. Jednoznacznie podała też, iż pieniądze, które znajdowały się na lokatach W. P. były już ostatecznie rozliczone z teściem i stanowiły własność jej i męża (k. 293v). Dodatkowo nie można przecież ignorować pierwotnej treści zeznań pokrzywdzonego Z. P., który stwierdził, iż pieniądze te miały stanowić spłatę za gospodarstwo, ponieważ chciał przekazać gospodarstwo synowi (VIDE: k. 22v). Jeżeli więc W. P. wypłacił przedmiotowe pieniądze z banku, aby dokonać spłaty za gospodarstwo, to jest oczywistym, iż stanowiły one w całości jego (W. P.) własność, skoro do tego przekazania gospodarstwa rolnego jeszcze nie doszło. Przy tym wobec panującego w małżeństwie E. i W. P. ustroju ustawowej wspólności majątkowej wskazane środki pieniężne stanowiły również własność oskarżonej E. P., nie mogły być wiec przedmiotem przestępstwa kradzieży opisanego w przepisach art. 278§1 k.k. lub art. 279§1 k.k. Przy czym obaj skarżący zdają się tę okoliczność dostrzegać skoro podnieśli zarzuty: obrazy prawa materialnego polegającej na nie przypisaniu oskarżonej znamion przestępstwa z art. 284§1 k.k. w zw. z art. 294§1 k.k. (apelacja prokuratora) lub obrazy przepisów postępowania polegającej na nie przyjęciu wyczerpania przez oskarżoną znamion przestępstwa z ww. przepisów (apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego Z. P.). Wracając jeszcze do zarzutów obu apelujących dotyczących błędu w ustaleniach faktycznych odnośnie właściciela przedmiotowych środków pieniężnych, podkreślić trzeba, iż zeznania pokrzywdzonego Z. P. we wskazanym zakresie nie były ani konsekwentne, ani przekonujące, skoro twierdził on, że były to jego pieniądze i jednocześnie z tych „jego pieniędzy” syn miał dokonać spłaty za gospodarstwo. Ponadto jest oczywistym i zrozumiały w świetle zasad doświadczania życiowego, iż Z. P. i W. P. próbowali wykazać, iż kwota 6.694.132,43 zł stanowi własność pierwszego z nich, w takiej bowiem sytuacji nie wchodziłaby ona do majątku wspólnego małżonków i nie podlegała podziałowi. Działanie to miało więc na celu przejęcie środków pieniężnych w całości ze szkodą dla oskarżonej. Apelacje obu skarżących w wyżej wskazanym zakresie stanowiły wiec oczywistą i nieudolną polemikę z prawidłowymi ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez Sąd I instancji.

Uzasadnienie zaskarżonego wyroku nie zawiera natomiast rozważań dotyczących tego, czy zachowanie oskarżonej polegające na zaborze z domu zajmowanego wspólnie z mężem pieniędzy wchodzących w skład małżeńskiej wspólności ustawowej i wpłaceniu ich w większości na rachunki bankowe, nie wyczerpywało znamion występku z art. 284§1 k.k. w zw. z art. 294§1 k.k. (zarzut II apelacji prokuratora i zarzut I i IV apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego Z. P. – w czwartym zarzucie tej apelacji błędnie podano art. 281§1 k.k.). Pomimo tego mankamentu pisemnych motywów zaskarżonego orzeczenia, sąd odwoławczy uznał, iż oskarżona swoim wyżej opisanym zachowaniem nie wyczerpała znamion wskazanego przestępstwa. Podkreślić bowiem należy, iż realizacja, stanowiącego o przywłaszczeniu składnika małżeńskiej wspólnoty majątkowej, zamiaru powiększenia swego majątku kosztem małżonka, może polegać również na "wyjęciu" z majątku wspólnego jednego tylko składnika po to, by składnik ten nie stał się w przyszłości przedmiotem podziału majątku wspólnego - z pokrzywdzeniem małżonka i z jednoczesną korzyścią dla osoby, która samowolnie rzecz sprzedała (wyrok SN z dnia 3 kwietnia 2002 r., sygn.. akt V KKN 275/00). Należy więc podkreślić, iż oskarżona E. P. nie wyzbyła się pieniędzy w kwocie 3.347.040,37 zł, a dokonała ich zdeponowania na lokatach bankowych – w łącznej kwocie 3.000.000 złotych, (VIDE: k. 70-75), za kwotę 150.900 złotych nabyła samochód osobowy dla córki P. P. (k. 56-57), co jednak najistotniejsze zabierając przedmiotową sumę pieniężną ze wspólnego domu oskarżona pozostawiła na jej miejscu własnoręcznie sporządzoną pisemną informację, w której wskazała: „zgodnie z polskim prawem w małżeństwie obowiązuje ustawowa wspólnota majątkowa, ponieważ wypłaciłeś 6.694.132,37 zł bez jakiegokolwiek uzgodnienia, zabieram 3.347.040,37 zł w celu zabezpieczenia przyszłości swojej i naszych dzieci”. List ten był ewidentnie adresowany do męża W. P., oskarżona poinformowała w nim, iż zabiera połowę znalezionej kwoty, pisemnie to potwierdziła i wskazała precyzyjniej tę kwotę. Z całą pewnością nie działała więc w tym celu, aby przedmiotowa kwota nie stała się w przyszłości przedmiotem podziału majątku wspólnego z pokrzywdzeniem jej męża. Wręcz przeciwnie to W. P. w toku postępowania o podział majątku wspólnego mógł okazać się przedmiotowym listem, pieniądze mogły być z łatwością ujawnione przez sąd w banku, to mąż oskarżonej nie informując jej wypłacił kwotę blisko 7 milionów złotych, nie przekazał na tę okoliczność żadnej informacji ani ustnej, ani pisemnej, a pieniądze znajdujące się w torbie umieścił w szafie w jednym z pomieszczeń domu mieszkalnego. Uwzględniając rozmiar majątku wspólnego stron: 8 ha ziemi i maszyny rolnicze o wartości około 4 mln złotych oraz ww. kwota 6.694.132,37 zł, W. P. mógł z całą pewnością doprowadzić do podziału majątku wspólnego uwzględniającego kwotę wskazaną w akcie oskarżenia, jednakże uznał wraz ze swoim ojcem, iż korzystniejsze będzie zainicjowanie postępowania karnego i oskarżenie współmałżonki o kradzież na szkodę Z. P.. Twierdzenia takie – dotyczące rzekomej kradzieży jest jednak, na co już wyżej wskazano, całkowicie niezasadne. Dodać jeszcze należy, że jeżeli oskarżona działałaby z zamiarem kradzieży na szkodę teścia, to nieracjonalny byłby zabór jedynie połowy pieniędzy z torby, mogła przecież zabrać całą sumę 6.694.132,37 zł, umieścić w torbie 4 ryzy papieru, a nie 2, nie sporządzać cytowanego wyżej listu i następnie zaprzeczyć, aby zabrała jakiekolwiek pieniądze. Zabranie jedynie połowy pieniędzy i pozostawienie listu wyjaśniającego tę sytuację, w ocenie sądu odwoławczego, potwierdza, że oskarżona nie tylko nie wyczerpała znamiona występku z art. 279§1 k.k., ale też nie działała z zamiarem przywłaszczenia przedmiotowych pieniędzy na szkodę męża.

Dodać wreszcie należy, iż umieszczenie w torbie z pieniędzmi ww. dwóch ryz papieru w żaden sposób nie dowodzi, iż oskarżona dopuściła się jakiegokolwiek czynu zabronionego. Wskazała ona przekonująco, iż mogła mieć trudności przy wynoszeniu pieniędzy z domu, ponieważ była kontrolowana przez męża, umieszczenie wskazanego papieru w torbie miało jedynie na celu opóźnienie wykrycia faktu zabrania połowy środków pieniężnych.

Z uwagi na powyższe okoliczności sąd okręgowy uznał obie apelacje za bezzasadne.

Wniosek

- o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Słupcy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd odwoławczy z przyczyn wyżej opisanych uznał za niezasadne zarzuty apelacyjne zawarte w środkach odwoławczych prokuratora i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, tym samym niezasadny był też wniosek o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania postawiony w obu apelacjach.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Uniewinnienie oskarżonej od popełnienia zarzucanego jej czynu, to jest przestępstwa z art. 279§1 k.k.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Oskarżona swoim zachowaniem nie wyczerpała znamiona występku opisanego w art. 279§1 k.k. ani żądnego innego przestępstwa unormowanego w polskim ustawodawstwie.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

xxx

Zwięźle o powodach zmiany.

xxx

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

xxx

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

xxx

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Orzeczenie o kosztach procesu za postępowanie odwoławcze zawarte w punkcie 3 wyroku znajduje uzasadnienie w przepisach art. 636 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 633 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. oraz art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych.

7.  PODPIS

Karol Skocki Robert Rafał Kwieciński Marek Ziółkowski