Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Koninie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 288/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.1.1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok łączny Sadu Rejonowego w Koninie z dnia 23 czerwca 2021 r., sygn. akt II K 960/20

0.1.1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.1.1.3. Granice zaskarżenia

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.1.2.1. Ustalenie faktów

0.1.2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.1.2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.1.2.2. Ocena dowodów

0.1.2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.1.2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Rażąca niewspółmierność kary polegająca na orzeczeniu wobec Z. D. kary łącznej 4 lat pozbawienia wolności, w sytuacji gdy cele zapobiegawcze jakie orzekana kara łączna winna osiągnąć względem w/w skazanego, mając zwłaszcza na uwadze wielokrotną uprzednią karalność skazanego, odbywanie długoterminowych kar izolacyjnych i popełnianie kolejnych przestępstw bezpośrednio po opuszczeniu zakładu karnego przemawiają za orzeczeniem kary pozbawienia wolności w znacząco wyższym wymiarze.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut rażącej niewspółmierności kary jako zarzut z kategorii ocen można zasadnie podnosić wówczas, gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną dysproporcję między karą wymierzoną, a karą sprawiedliwą, zasłużoną. Nie każda więc różnica w zakresie oceny wymiaru kary uzasadnia zarzut rażącej niewspółmierności kary, przewidziany w art. 438 pkt 4 k.p.k., ale tylko taka, która ma charakter zasadniczy, a więc jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować. Chodzi tu o tak istotne różnice ocen, że dotychczas wymierzoną karą można byłoby nazwać także w potocznym znaczeniu tego słowa rażąco niewspółmierną. Przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie wskazanych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, że zachodzi wyraźna różnica między karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji, a karą, która powinna zostać wymierzona w instancji odwoławczej w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo.

Ustosunkowanie się do zarzutu apelacji prokuratora Sąd odwoławczy uznał za przedwczesne, gdyż Sąd I instancji przy rozpoznawaniu niniejszej sprawy dopuścił się rażącego naruszenia prawa materialnego, przez co utrzymanie wyroku w mocy czy też dokonanie jedynie zmiany wyroku w zakresie orzeczonej kary byłoby rażąco niesprawiedliwe, a dokonanie zmiany wyroku przez Sąd odwoławczy było niedopuszczalne z uwagi na brak zarzutu prokuratora w tym zakresie. Skutkowało to koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku w całości, na podstawie art.440k.p.k. i przekazania spawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania, gdyż zachodzi potrzeba przeprowadzenia na nowo przewodu w całości.

Należy bowiem wskazać, że Sąd meriti dokonał błędnej analizy i oceny możliwości połączenia w wyroku łącznym kary łącznej orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Koninie z dnia 26 lutego 2021 r. w sprawie o sygn. akt II K 1036/20, co w konsekwencji doprowadziło do wydania wadliwego orzeczenia w analizowanej sprawie.

Zgodnie z treścią art. 81 ust 1 Ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1072 z późn. zm.) przepisy dotyczące warunków orzekania kary łącznej stosuje się w brzmieniu dotychczasowym do orzeczeń, które stały się prawomocne przed datą nowelizacji kodeksu karnego tj. do dnia 23 czerwca 2020 r. W myśl zaś ustępu 2 tego artykułu, przepisy rozdziału IX ustawy zmienianej w art. 38, w brzmieniu nadanym tą ustawą, stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy.

Treść powołanych regulacji nie pozostawia wątpliwości, że odnoszą się one do dwóch stanów faktycznych. Przepis art. 81 ust. 1 Tarczy 4.0. ma zastosowanie w przypadku, gdy wszystkie kary zostały prawomocnie orzeczone przed dniem wejścia w życie ustawy, a więc przed 24 czerwca 2020 r. Regulacja zawarta w ustępie drugim tego artykułu dotyczy natomiast sytuacji, w której wszystkie kary prawomocnie orzeczono od tego dnia. Analizowane przepisy nie regulują więc sytuacji, w której wobec sprawcy zapadły prawomocne wyroki skazujące zarówno przed wejściem Tarczy 4.0, jak i po dniu jej wejścia w życie, a mówiąc precyzyjnie, nie wskazują, według jakich reguł łączyć kary, które stały się prawomocne do dnia 23 czerwca 2020 r. z karami, które stały się prawomocnie po tej dacie.

Brak regulacji odnoszącej się do tego rodzaju przypadków, nie może być jednak potraktowany jako świadoma decyzja ustawodawcy, który chciał w ten sposób wyłączyć dopuszczalność łączenia kar prawomocnie orzeczonych do dnia 23 czerwca 2020 r. z karami prawomocnie orzeczonymi po tej dacie (zob. post. SN z 13.10.2021 r., I KZP 2/21, OSNK 2021, nr 11-12, poz. 44.).

Sąd I instancji, powołując się na te przepisy błędnie połączył jednak węzłem kary łącznej karę pozbawienia wolności orzeczoną przez Sąd Rejonowy w Koninie w sprawie o sygn. akt II K 1036/20, albowiem wyrok w tej sprawie uprawomocnił się już po 23.06.20r.

Z analizy akt sprawy wynika nadto bezsprzecznie, iż tylko wyrok Sądu Rejonowego w Koninie z dnia 4 czerwca 2020 r. zapadły w sprawie o sygn. akt II K 218/20 stał się prawomocny w dniu 13 czerwca 2020 r., a zatem przed w/w datą graniczną.

Tym samym w niniejszej sprawie dopuszczalne było orzekanie w oparciu o przepisy sprzed noweli, ale tylko co do czynów które zostały popełnione przed jej wejściem w życie co wynika z dyspozycji art. 4 § 1 k.k. Warunku tego niewątpliwe nie spełniała kara orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego w Koninie z dnia 26 lutego 2021 r. w sprawie o sygn. akt II K 1036/20, gdyż została wymierzona za czyny popełnione w dniach od 25 sierpnia do 31 sierpnia 2020 r., a zatem po wejściu w życie nowelizacji ustawy karnej, a zatem kara ta w przyjętym modelu nie mogła ulec połączeniu węzłem kary łącznej tak jak to uczynił Sąd I instancji. Na marginesie należy zauważyć , ze kara ta nie podlegała by łączeniu również przy stosowaniu zgodnie z art.4§1k.k. aktualnie obowiązujących przepisów o karze łącznej z uwagi na to, że czyny w tej sprawie zostały popełnione po wydaniu wyroku w sprawie IIK218/20.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie skazanemu kary Z. D. kary łącznej 7 lat pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd odwoławczy dopatrzył się naruszenia art. 440 k.p.k., które skutkowało koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji z uwagi na konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu sądowego w całości (art. 437 § 2 k.p.k.) i dokonania przez Sąd I instancji ponownej analizy istnienia przesłanek do wydania wyroku łącznego w niniejszej sprawie. Wobec skazanego brak było warunków do wydania wyroku łącznego obejmującego wszystkie skazania zawarte w zaskarżonym orzeczeniu zarówno w oparciu o aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące kary łącznej wprowadzone ustawą z dnia 19 czerwca 2020 r. o odpłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1072 ze zm.), gdyż część z połączonych kar pozbawienia wolności została orzeczona za czyny popełnione po dacie wydania pierwszego z analizowanych wyroków (SR w Koninie, II K 218/20) co wyklucza możliwość i połączenia, zaś jeśli chodzi o zastosowanie przepisów sprzed noweli, obowiązujących do dnia 23 czerwca 2020 r., to w takim wypadku łączeniu o czym była mowa szerzej w pkt 3.1. niniejszego uzasadnienia nie mogła podlegać kara wymierzona wyrokiem Sądu Rejonowego w Koninie zapadła w sprawie o sygn. akt II K 1036/20 z uwagi na daty popełnienia przypisanych skazanemu w tej sprawie czynów. Tym samym wniosek prokuratora jedynie o podwyższenie kary łącznej okazał się przedwczesny i niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Naruszenie art. 440 k.p.k.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Sąd odwoławczy dokonał szczegółowej analizy niniejszej sprawy w granicach jej zaskarżenia i podniesionych przez oskarżyciela publicznego zarzutów, a także pod kątem zaistnienia okoliczności, których uwzględnienie powoduje konieczność zmiany lub uchylenia zaskarżonego wyroku z urzędu dopatrując się przy tym naruszenia art. 440 k.p.k. i uznając, że utrzymanie w mocy zaskarżonego orzeczenia byłoby rażąco niesprawiedliwe. Zgodnie bowiem z treścią art. 81 ust 1 Ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1072 z późn. zm.) przepisy dotyczące między innymi warunków orzekania kary łącznej stosuje się w brzmieniu dotychczasowym do orzeczeń, które stały się prawomocne przed datą nowelizacji kodeksu karnego tj. do dnia 23 czerwca 2020 r. Nie powtarzając ponownie rozważań zawartych w pkt. 3.1. niniejszego uzasadnienia należy wskazać, że w przedmiotowej sprawie Sąd I instancji błędnie zastosował art. 4 § 1 k.k. i połączył węzłem kary łącznej karę pozbawienia wolności orzeczoną przez Sąd Rejonowy w Koninie w sprawie o sygn. akt II K 1036/20, albowiem powołanie się w tym wypadku na instytucję z art. 4 § 1 k.k. było niedopuszczalne. Błąd ten wpłynął zaś w sposób znaczący na granice wymiary kary łącznej jaka mogła zapaść w niniejszej sprawie, a tym samym wymusił konieczność ponownej i szczegółowej analizy dotyczącej możliwości wydania wyroku łącznego wobec skazanego, co wpłynęło bezpośrednio na to, iż orzeczenie Sądu meriti należy uznać za rażąco niesprawiedliwe. Samo zaś wyeliminowanie przez Sąd odwoławczy z podstawy orzekania kary orzeczonej w sprawie II K 1036/20 było niedopuszczalne z uwagi na brak zarzutu oskarżyciela w tym zakresie. Orzeczenie na niekorzyść oskarżonego będzie bowiem możliwe tylko po uchyleniu zaskarżonego wyroku i przy ponownym orzekaniu przez Sąd I instancji.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.1.5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwi ęź le o powodach utrzymania w mocy

0.1.5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zwi ęź le o powodach zmiany kary pozbawienia

0.1.5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.1.5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Z uwagi na wskazane wyżej uchybienia procesowe i konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości Sąd odwoławczy, uchylił wyrok Sądu I instancji w całości i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Koninie do ponownego rozpoznania.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.1.5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji w sposób prawidłowy przeprowadzi postępowanie dowodowe, przeanalizuje wszystkie wyroki skazanego co do których istnieją warunki do orzeczenia kary łącznej i zbada zasadność zastosowania art. 4 § 1 k.k.

Dopiero bezpośrednie przeprowadzenie wszystkich niezbędnych dowodów, właściwa ich ocena dokonana z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego pozwoli na dokonanie właściwych ustaleń faktycznych, stanowiących podstawę prawidłowego orzekania.

0.1.5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

Anna Klimas Agata Wilczewska Robert Rafał Kwieciński

0.1.1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Kara łączna

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana