Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Koninie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 10 sierpnia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Koninie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - sędzia Jadwiga Święcicka

po rozpoznaniu 10 sierpnia 2023 r. w K.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy D. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania  D. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

z dnia 21 lutego 2022r. znak: (...)

o d d a l a odwołanie

Jadwiga Święcicka

III U 240/22

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 lutego 2022r. znak(...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. odmówił D. P. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu tej decyzji pozwany organ rentowy podniósł, że przepis art. 57 ust. 1 oraz 58 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stanowi, że renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje osobie która spełnia łącznie następujące warunki:

jest niezdolna do pracy;

ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy, jeżeli niezdolność do pracy, powstała w wieku powyżej 30 lat;

niezdolność do pracy powstała w okresach o których mowa w art. 57 ust. 1 pkt. 3 ustawy albo nie później niż w ciągu miesięcy od ustania tych okresów.

Wg ZUS w dziesięcioleciu poprzedzającym datę złożenia wniosku, wnioskodawczyni nie udowodniła 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Wymagany okres został udowodniony przed 31 lipca 2017r. zatem warunkiem nabycia przez wnioskodawczynię prawa do renty jest stwierdzenie niezdolności do pracy przed 31 lipca 2017r.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ rentowy podał, że ubezpieczona została uznana przez Komisję Lekarską ZUS z dnia 4 lutego 2022r. za częściowo niezdolną do pracy od 6 maja 2020r., ale Komisja nie stwierdziła niezdolności odwołującej do pracy przed 31 lipca 2017r., tj. w okresie w którym udokumentowała wymagane 5 lat pracy w dziesięcioleciu.

Odwołanie od tej decyzji wniosła D. P. podnosząc, że nie zgadza się treścią orzeczenia Lekarza orzecznika i Komisji Lekarskiej, gdyż choruje od kilku lat i niezdolność ta powstała przed 31 lipca 2017r. Gdy pracowała często chorowała, korzystała ze zwolnień lekarskich

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie, odwołując się do argumentacji zawartej w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

D. P. urodziła się (...)

W dniu 7 grudnia 2018r. odwołująca złożyła wniosek o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego. Decyzją z dnia 28 lutego 2019r. znak (...) - (...) pozwany odmówił odwołującej prawa do świadczenia rehabilitacyjnego.

Kolejny wniosek o świadczenie rehabilitacyjne, po okresie zasiłku chorobowego od 6 maja 2020r. do 30 września 2020r. - odwołująca złożyła 29 października 2020r. Decyzją z dnia 16 lutego 2021r. zmienioną następnie decyzją z dnia 20 kwietnia 2021r. znak (...) - (...) pozwany przyznał odwołującej prawo do świadczenia rehabilitacyjnego od 4 listopada 2020r. do 1 lutego 2021r. i od 2 lutego 2021r. do 1 lipca 2021r. Z uwagi na przepisy COVID-owe okres wypłaty świadczenia był przedłużony o 3 miesiące, a kolejną decyzją z dnia 24 maja 2021r. pozwany przyznał odwołującej prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na dalszy okres od 3 kwietnia 2021r. do 29 października 2021r.

Pierwszy wniosek o rentę złożyła on w dniu 4 października 2021r.

Do wniosku odwołująca dołączyła dokumenty potwierdzające przebyte okresy składkowe i nieskładkowe i dokumentację medyczną. Po skierowaniu sprawy na orzecznictwo medyczne Lekarz Orzecznik w orzeczeniu z dnia 1 grudnia 2021r. rozpoznał u odwołującej stenozę kanału kręgowego L-3/L-4 oraz L-5/S-1 z objawami korzeniowymi, przebytą perforację wrzodu żołądka z ropniem międzypętlowym leczoną operacyjnie (kwiecień 2021), początkowe zmiany zwyrodnieniowe kolan. Lekarz Orzecznik stwierdził, że w następstwie objawów neurologicznych udokumentowanych do lipca 2020r. ograniczających możliwość wykonywania prac wymagających długotrwałych pozycji przymusowych, dużej sprawności ruchowej, wykonywania prac ciężkich i prowadzi do częściowej niezdolności do pracy od początku maja 2020r. Natomiast zdaniem Lekarza Orzecznika nie można stwierdzić niezdolności odwołującej do pracy przed 31 lipca 2017r. Po wniesieniu sprzeciwu Komisja Lekarska w orzeczeniu z dnia 4 lutego 2022r. rozpoznała u odwołującej: stenozę kanału kręgowego L-3/L-4 oraz L-5/S-1 z objawami korzeniowymi, przebytą laparotomię z perforacją wrzodu żołądka 30.03.2021r., po relaparotomii z powodu ropnia międzypętlowego (kwiecień 2021), zmiany zwyrodnieniowe kolan, polipy jelita grubego po polipektomii 04/2028, zaburzenia nerwicowe. W ocenie Komisji odwołująca jest częściowo niezdolna do pracy od 6 maja 2020r. do 31 grudnia 2022r. i nie była niezdolna do pracy przed 31 lipca 2017r.

W oparciu o to orzeczenie pozwany organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję z dnia 21 lutego 2022r., odmówił odwołującej prawa do renty.

(dowód: akta ZUS)

Po wniesieniu odwołania Sąd ustalił, że odwołująca spełniałaby przesłanki stażowe na dzień 31 lipca 2017r. i na podstawie art. 278 k.p.c. zarządził przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych gastroenterologa, ortopedy, neurologa i psychiatry w opinii łącznej z psychologiem na okoliczność ustalenia, czy odwołujący jest niezdolny do pracy przynajmniej częściowo, w tym czy jeśli jest niezdolny do pracy czy możliwe jest ustalenie daty niezdolności przed dniem 31 lipca 2017r.

Na podstawie wydanych opinii Sąd ustalił, że u odwołującej występują następujące schorzenia:

- stan po operacji zszycia pękniętego wrzodu żołądka w marcu 2021r.

- stan po repalatomii z powodu ropnia wewnątrz brzusznego międzypętlowego,

- zapalenie błony śluzowej żołądka,

- nadciśnienie tętnicze ustabilizowane,

- zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa lędźwiowego ze stenozą kanału

kręgowego na poziomie L3-L4 do 6mm i ze stenozą kanału kręgowego na poziomie

L5-S1 do 7 mm,

- kręgozmyk tylny (do 7mm) na poziomie L5-S1,

- zespół bólowy korzeniowy lewostronny,

- bóle kolana lewego,

- zaburzenia nerwicowe

Z powodu schorzeń gastroenterologicznych odwołująca nie jest ani częściowo, ani całkowicie niezdolna do pracy. Objawy choroby żołądka wystąpiły u odwołującej nagle w marcu 2021r. w postaci pęknięcia wrzodu żołądka, w wyniku operacji dokonano zszycia pękniętego wrzodu. W gastroskopii z maja 2021r. nie stwierdzono nawrotu niszy wrzodowej, brak jest objawów niedoborowych. Zdaniem tej biegłej głównymi dolegliwościami odwołującej są dolegliwości kręgosłupa do oceny przez neurologa i ortopedę.

(dowód: opinia biegłej gastroenterolog E. B. k. 18-19)

Z powodu schorzeń neurologicznych odwołująca jest częściowo niezdolna do pracy na okres do grudnia 2023r. licząc od daty zakończenia przyznanych świadczeń. Zmiany kręgosłupa lędźwiowego uwidocznione w NMR kręgosłupa L-K z dnia 30.07.2020r. są wielopoziomowe i zaawansowane, w obrazie klinicznym utrzymują się nadal następstwa neurologiczne, a leczenie farmakologiczne jest przeciwwskazane z powodu perforacji żołądka. Wyjściem jest podjęcie leczenia zachowawczego, odsunięcie odwołującej od pracy fizycznej jeszcze na rok do grudnia 2023r. Jednak biegły neurolog nie znalazł dowodów wskazujących na istnienie niezdolności do pracy przed dniem 31 lipca 2017r., ewentualnie niezdolność ta mogła powstać przed 6 maja 2020r.

( dowód: opinia biegłego neurologa Z. R. k.55-57 )

Z powodu schorzeń ortopedycznych odwołująca jest częściowo niezdolna do pracy z powodu stenozy kręgosłupa do 31 grudnia 2023r., biegły ortopeda podzielił opinię biegłego neurologa. Zdaniem biegłego ortopedy początkowym momentem wystąpienia niezdolności do pracy jest data wykonania badania MR kręgosłupa L/S 30 lipca 2020r. Wcześniej przed 6 maja 2020r. a tym bardziej przed 31 lipca 2017r. brak jest podstaw do ustalenia jakiejkolwiek niezdolności do pracy. Brak jest bowiem takich zapisów w dokumentacji, które świadczyłyby o dysfunkcji powodującej niezdolność do pracy. Stan kolana lewego nie powoduje niezdolności do pracy, nie występuje ograniczenie ruchomości czy objawy stanu zapalnego, albo blokowanie czy niestabilność kolana.

(dowód: opinia biegłego ortopedy M. G. k.55-57)

Z przyczyn psychiatrycznych odwołująca nie jest niezdolna do pracy zarobkowej. Odwołująca nie ujawnia istotnych orzeczniczo zaburzeń w obszarze nastroju, napędu psychoruchowego, rytmów okołodobowych, sprawności umysłowej, a jak wynika z dokumentacji medycznej u odwołującej stwierdzano schorzenia nerwicowe, przy czym tego typu objawy rozumiane są jako mieszana reakcja na stres, nie stanowiąca podstaw do orzekania niezdolności do pracy.

(dowód: opinia psychiatry M. R. i psychologa M. K. k. 69-74)

Strony po doręczeniu opinii w zakreślonym im terminie do wniesienia zastrzeżeń takich zastrzeżeń nie wniosły.

W piśmie z dnia 4 sierpnia 2023r. (k.88) odwołująca oświadczyła, że podtrzymuje opinie sądu.

Opinia biegłego może być kwestionowana przez wskazanie jej wad, lub pominięcie istotnych okoliczności. Strona chcąca podważyć wartość dowodową opinii biegłego sądowego winna przytoczyć rzeczowe argumenty uzasadniające jej twierdzenia. Takich argumentów odwołująca nie przedstawiła.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie akt ZUS i opinii biegłych neurologa, ortopedy, gastroenterologa, psychiatry i psychologa.

Złożone opinie biegłych, Sąd uznał za przekonujące i w pełni przydatne do rozstrzygnięcia sprawy. Biegli szczegółowo zanalizowali przedłożoną dokumentację medyczną, poprzedzoną badaniem przedmiotowym i wywiadem. W sposób wyczerpujący i fachowy uzasadnili dlaczego odwołująca jest nie jest niezdolna do pracy.

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie okazało się nieuzasadnione.

W rozpoznawanej sprawie strony nie wnosiły o rozpoznanie sprawy na rozprawie, a złożone dotychczas pisma procesowe i brak wniosków dowodowych, po pouczeniu o możliwości ich zgłaszania dawały podstawę do przyjęcia, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.

O takim sposobie załatwienia sprawy Sąd wcześniej uprzedził strony, powołując się dodatkowo na art. 15 zzs1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1842) i udzielając stronom tygodniowego terminu na złożenie pism procesowych prezentujących ich stanowiska w sprawie (k. 85 a.s.).

Przechodząc do rozważań dotyczących zasadności odwołania, w pierwszej kolejności wskazać należy, że renta z tytułu niezdolności do pracy może być przyznana ubezpieczonemu, który spełnia łącznie przesłanki określone w art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Zgodnie z przepisem art. 57 ust. 1cyt. Ustawy renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1. jest niezdolny do pracy;

2. ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3. niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i pkt 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11, 12 i pkt 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, pkt 5 lit. a, pkt 6 i 12, oraz w okresach pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych lub zasiłku dla opiekuna określonego w przepisach o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów;

4. nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

W myśl art. 57 ust. 2, warunku zawartego w ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Jak stanowi art. 58 ust. 1 pkt. 5 ustawy emerytalnej, warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat, jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty rodzinnej oraz okresów pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych lub zasiłku dla opiekuna określonego w przepisach o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. (ust. 2).

Warunki określone w art. 57 i art. 58 powołanej ustawy muszą być spełnione łącznie, by istniały podstawy do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W przypadku odwołującej, której niezdolność do pracy powstała w dniu (...), a więc w czasie, kiedy odwołująca przekroczyła wiek (...) lat, w dziesięcioleciu przed datą złożenia wniosku o rentę 2007-2017, bądź w dziesięcioleciu przed datą powstania niezdolności do pracy (jest to okres od 6 maja 2020r. r.) powinien został udowodniony co najmniej 5 letni okres składkowy i nieskładkowy, a został udowodniony okres 3 lat 3 miesięcy i 26 dni.

Pozwany w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji stwierdził, że odwołująca jest wprawdzie częściowo niezdolna do pracy na datę wniosku, jednak na tą datę nie spełnia powyższych warunków stażowych. Powyższe przesłanki stażowe odwołująca spełnia przed 31 lipca 2017r. ale na tą datę nie została uznana za niezdolną do pracy.

W niniejszej sprawie okolicznością sporną było zatem to, czy odwołująca jest przynajmniej częściowo niezdolny do pracy i jeśli tak to czy możliwe jest ustalenie tej niezdolności przed dniem 31 lipca 2017r.

Definicja ustawowej niezdolności do pracy zawarta jest w przepisie art. 12 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS zgodnie, z którym niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. W przepisach ustępów 2 i 3 cytowanego przepisu jest natomiast mowa o różnicy między niezdolnością do pracy całkowitą oraz częściową. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (art. 12 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS), zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS).

Zgodnie z treścią art. 13 ustawy o emeryturach i rentach z FUS przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się: stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne

Celowi obiektywnej oceny stanu zdrowia osoby wnioskującej o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy służy w postępowaniu rentowym badanie przez lekarza orzecznika ZUS, zaś w postępowaniu sądowym dowód z opinii biegłych.

Na podstawie przekonującej opinii biegłych Sąd ustalił, iż odwołująca jest aktualnie częściowo niezdolna do pracy od 6 maja 2020r. do 31 grudnia 2023r., ale nie jest choćby częściowo niezdolna do pracy przed dniem 31 lipca 2017r. kiedy odwołująca spełniła przesłanki stażowe, zatem nie spełnia przesłanek do nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie wykazało wprawdzie, że odwołująca jest osobą częściowo niezdolną do pracy, to jednak nie legitymuje się ona wymaganym stażem pracy w wymiarze określonym w art. 58 ww. ustawy (co do 5 lat w dziesięcioleciu przed zgłoszeniem wniosku o rentę, bądź przed dniem powstania niezdolności do pracy). Odwołująca nie spełnia zatem łącznie wszystkich przesłanek określonych w art. 57 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i wobec braku podstaw do przyznania jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, Sąd na postawie art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Jadwiga Święcicka