Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Koninie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 18-12-2017 r.

Sąd Okręgowy w Koninie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia – SO Anna Walczak- Sarnowska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Lila Andrzejewska

po rozpoznaniu w dniu 12-12-2017r. w Koninie

sprawy (...)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w(...)

o emeryturę górniczą

na skutek odwołania (...)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w (...)

z dnia 24-03-2017r. znak: (...)

I.  Zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje S. P. (1) prawo do emerytury górniczej , począwszy od daty złożenia wniosku .

II.  Zasądza od pozwanego na rzecz odwołującego kwotę 180 zł - tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego .

Anna Walczak-Sarnowska

Sygnatura akt III U 378/17

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. decyzją z dnia 24.03.2017r. (znak: (...) odmówił S. P. (1) prawa do emerytury górniczej. Organ rentowy powołał się na przepis art. 50a ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wskazując, że nie została spełniona konieczna przesłanka do przyznania prawa do emerytury jaką jest legitymowanie się okresem pracy górniczej wynoszącym łącznie z okresami pracy równorzędnej i okresami zaliczanymi do pracy górniczej w wymiarze co najmniej 25 lat w tym również co najmniej 15 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej. Organ rentowy podał, że odwołujący nie udowodnił żadnych okresów pracy górniczej, zatem nie została spełniona przesłanka konieczna do przyznania prawa do górniczej emerytury na podstawie art. 50 a ww. ustawy, którą jest udokumentowanie wymaganych 25 lat pracy górniczej i równorzędnej z pracą górniczą, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej. Organ rentowy ustalił, że okres pracy górniczej od 01.11.1984r. do 31.12.1985r. wykazany w zaświadczeniu pracy z dnia 27.12.2016r. został stwierdzony wyłącznie na podstawie zeznań zawartych w protokole komisji weryfikacyjnej. Analiza treści protokołu z posiedzenia komisji weryfikacyjnej z 04.01.2017r. wskazała również, że protokół ten nie spełnia wymogów formalnych w myśl przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki z 31.03.2008r. Dokumentowanie przed komisją weryfikacyjną okresów zatrudnienia dotyczy bowiem stanowisk dozoru i kierownictwa ruchu pod ziemią. Ponadto wskazane stanowiska pracy w zaświadczeniu pracy są niezgodne ze stanowiskami określonymi w drodze rozporządzenia nr 9 Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 23.12.1994r.

Odwołanie od decyzji złożył (...) wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji i ustalenie prawa do emerytury górniczej zgodnie ze złożonym wnioskiem. Odwołujący powołał się na nowe zaświadczenie o wykonywaniu przez niego pracy górniczej wystawione przez pracodawcę po wydaniu zaskarżonej decyzji z którego wynika, że w okresie pracy w kopalni odwołujący wykonywał prace równoważne z pracami na stanowisku dozoru ruchu w podziemnym zakładzie górniczym określonym w § 1 pkt 1 zarządzenia nr 9 Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 23.12.1994r. Powołał się też na nowy protokół z posiedzenia komisji weryfikacyjnej, który spełnia wymogi formalne. W ocenie odwołującego wskazane wyżej okresy pracy z uwagi na rodzaj i miejsce wykonywanej pracy winny zostać zaliczone do pracy górniczej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego powołując się argumentacją wynikającą z uzasadnienia zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił i zważył, co następuje :

(...) (ur. (...)) został zatrudniony w Kopalni(...) w K. w dniu 20.11.1981r. i do dnia 28.02.1982r. odbywał staż pracy w zawodzie inżyniera budownictwa. W okresach od 01.03.1982r. do 03.05.1982r. oraz od 13.05.1983r. do 31.10.1984r. pracował na stanowisku mistrz budowlany na powierzchni w dziale (...)

Następnie od 01.11.1984r. do 31.03.1986r. pracował na stanowisku inspektora nadzoru robót budowlanych na dole i powierzchni. Praca ta polegała na nadzorowaniu prac firm zewnętrznych wynajmowanych do pracy w kopalni oraz służb władz kopalni wykonujących prace inwestycyjne. Część pracy odwołujący wykonywał pod ziemią, gdzie zajmował się kontrolą prac wykonywanych bezpośrednio pod ziemią. Bezpośrednio pod ziemią odwołujący wykonywał pracę w ilości kilkunastu dni w miesiącu, a resztę pracy wykonywał na powierzchni, tj. w biurze. W rezultacie (...) około 50 % prac wykonywał pod ziemią , a 50 % w biurze.

Dalej w okresie od 01.04.1986r. do 31.03.1987r. odwołujący pracował jako starszy inspektor nadzoru inwestycyjnego do spraw budowlanych na dole i powierzchni i wykonywał tę samą pracę, którą wykonywał w latach 1984r. do 1986r. W takim samym zakresie też odwołujący około 50% czasu pracował na powierzchni, a około 50% czasu pracował pod ziemią.

Z kolei w okresie od 01.04.1987r. do 30.09.1987r. S. P. (1) pracował na stanowisku kierownika Działu (...) i praca ta także była wykonywana pod ziemią i częściowo na powierzchni w winiarze około 50 % na 50 % . Zmienił się jedynie zmienił charakter pracy ponieważ polegała ona teraz na nadzorowaniu pracy innych inspektorów nadzoru.

Następnie od 01.10.1987r. do 24.06.1990r. odwołujący pracował na stanowisku kierownika działu (...) z jednoczesnym pełnieniem funkcji starszego inspektora nadzoru inwestycyjnego ds. budowlanych na dole i powierzchni w dziale Wykonawstwa Inwestycji. i praca była wykonywana również podobnie jak poprzednia, a charakter pracy się nie zmienił wykonywana była na powierzchni 50 % i pod ziemią 50 % .

Z kolei od 25.06.1990r. do 31.01.1993r. (...) pracował jako byłem kierownik Działu (...) na powierzchni i praca ta była wykonywana na powierzchni, ale jednocześnie pełnił funkcję starszego inspektora nadzoru do spraw budowlanych na dole i powierzchni w wymiarze 50 % na 50 %.

Następnie od 01.08.1995r. do 30-04-1996r. pracował jako starszy inspektor Bhp w dziale Bhp . Praca była wykonywana w większości pod ziemią i polegała na kontrolowaniu pod kontem stosowania się przepisów zasad Bhp .

Dalej od 01.05.1996r. do 31.07.1996r. pracował jako starszy inspektor nadzoru w Dziale (...)zakładu na dole i powierzchni Zajmował się nadzorowaniem wykonawstwa robót montażowo budowlanych i pracował w wymiarze 50 % na dole i 50 % na powierzchni. Następnie po 3 miesięcznym oddelegowaniu w okresie od 01.08.1996r. do 30.06.1998r. pracował w tym samym dziale na tym samym stanowisku, a od 01.01.1998r. pełnił funkcję głównego inżyniera . Praca ta także była wykonywana w wymiarze czasu 50 % na dole i 50 % na powierzchni.

Następnie w okresie od 01.07.1998r. do 31.12.1998r. odwołujący pracował na stanowisku nadsztygara do spraw inwestycji i pracę tę wykonywał w przeważającej części pod ziemią w 70 % - 80 %. Praca ta polegała na nadzorowaniu pracowników Działu (...) zakładu i bezpośrednim nadzorze prac budowlano montażowych.

Od 01.01.1999r. do 31.01.2001r. odwołujący ponownie pracował na stanowisku starszego inspektora robót na dole i powierzchni w wymiarze 50 % na 50 % z przewagą prac na dole do 60 %.

Następnie w okresie od 01.02.2001r. do 30.06.2001r. pracował na stanowisku zastępcy kierownika działu (...) i starszego inspektora. Praca odwołującego w tym okresie polegała na nadzorowaniu prac w wymiarze 50 % czasu na powierzchni i 50 % , 60 % czasu pracy na dole.

Ponadto w okresie od 01.07.2001r. do 16.02.2005r. pracował na stanowisku kierownika działu (...) i starszego inspektora nadzoru. Praca odwołującego w tym okresie polegała także na nadzorowaniu prac w wymiarze 50 % czasu na powierzchni i 50 % , 60 % czasu pracy na dole.

Od 17.02.200r. do 23.09.2007r. pracował na stanowisku kierownika modernizacji i nadzoru oraz starszego inspektora. Nadal wykonywał pracę w wymiarze 50 % czasu na powierzchni i 50 % , 60 % czasu pracy na dole. Zakres obowiązków był taki sam jak wcześniej, a zmieniła się tylko nazwa działu.

Następnie w okresie od 24.09.2007r. do 31.10.2015r. pełnił obowiązki starszego inspektora wykonawstwa robót i jednocześnie zastępcy kierownika. Tak samo jak poprzednio praca była wykonywana w wymiarze 50 % na 50 na dole i powierzchni .

Następnie od 01.11.2015r. do nadal odwołujący pracuje na stanowisku starszego inspektora wykonawstwa robót na dole i powierzchni w Dziale (...). Zakres obowiązków odwołującego jest taki sam jak wcześniej i nadal wykonuje pracę w 50% na powierzchni, a 50% pod ziemią.

W okresie od listopada 1984r. do 31.12.1985r. na stanowisku inspektora nadzoru budowlanego na powierzchni i na dole, które zajmował odowłujący nie prowadzono wykazu zjazdów wykonywanych pod ziemię w czasie zatrudnienia. Z uwagi na powyższe odwołujący zwrócił się do Komisji Weryfikacyjnej o zweryfikowanie ilości wykonywanych przez niego zjazdów pod ziemię w tym okresie. jego czasu pracy w tym okresie, gdyż nie zgadzał się z ilością dniówek uwzględnionych w wykazie.

Po przeprowadzonym postępowaniu Komisja, na podstawie zeznań świadków i posiadanej dokumentacji ustaliła, że od 01.11.1984r. do 31.12.2085r. odwołujący wykonywał pracę pod ziemią i na powierzchni ziemi w wymiarze około 50% na 50%, tj. od 10 do 12 razy w miesiącu zjeżdżał do pracy pod powierzchnię ziemi.

Z kolei od 01.01.1986r. w stosunku do odwołującego zakład pracy prowadzi ewidencję zjazdów pod powierzchnię ziemi.

Razem z odwołującym w kopalni pracował T. B., który także pracował w dozorze inwestycyjnym oraz A. T., który pracował w nadzorze robót elektrycznych.

W dniu 29.12.2016r. ubezpieczony złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o przyznanie prawa do emerytury górniczej. Do wniosku odwołujący dołączył zaświadczenie z dnia 27.12.2016r. wystawione przez pracodawcę z którego wynika, że w okresie od 20.11.1981r. odwołujący pracuje w Kopalni (...)w (...) (od 01.11.2004r. Spółka Akcyjna). Ponadto odwołujący dołączył też protokół Komisji Weryfikacyjnej oraz załącznik do karty ewidencyjnej pracownika za okres od 11.1984r. do 11.2016r. wskazujących liczbę zjazdów wykonywanych przez pracownika w kolejnych miesiącach pracy.

Decyzją z dnia 24.03.2017r. odmówiono S. P. (1) prawa do emerytury górniczej. Organ rentowy powołał się na przepis art. 50a ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wskazując, że nie została spełniona konieczna przesłanka do przyznania prawa do emerytury jaką jest legitymowanie się okresem pracy górniczej wynoszącym łącznie z okresami pracy równorzędnej i okresami zaliczanymi do pracy górniczej w wymiarze co najmniej 25 lat w tym również co najmniej 15 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej. Organ rentowy podał, że odwołujący nie udowodnił żadnych okresów pracy górniczej, zatem nie została spełniona przesłanka konieczna do przyznania prawa do górniczej emerytury na podstawie art. 50 a ww. ustawy, którą jest udokumentowanie wymaganych 25 lat pracy górniczej i równorzędnej z pracą górniczą, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach ZUS oraz przedłożonych do, akt osobowych odwołującego, zeznań świadków T. B. oraz A. T. i zeznań odwołującego.

Wartość dowodowa dokumentów nie budziła wątpliwości Sądu.

Zeznania świadków T. B. oraz A. T. Sąd uznał za przekonujące. Świadkowie pracowali razem z odwołującym i ich zeznania co do charakteru pracy odwołującego korespondowały one z oświadczeniami które wynikały z ustaleń Komisji Weryfikacyjnej o wykonywaniu przez odwołującego pracy górniczej. Z zeznań tych jednoznacznie wynika, że w spornym okresie odwołujący wykonywał pracę górniczą na stanowiskach na stanowiskach dozoru ruchu oraz kierownictwa ruchu.

Również zeznania odwołującego zasługiwały na uwzględnienie albowiem korespondowały one z zeznaniami świadków oraz dokumentacją znajdującą się w aktach sprawy.

Przedmiotem sporu w rozpoznawanej sprawie było rozstrzygnięcie, czy praca odwołującego w okresie od 01.11.1984r. do 27.12.2016r. była pracą górniczą lub równorzędną z pracą górniczą, co w konsekwencji skutkowałoby przyznaniem mu prawa do emerytury górniczej.

Zgodnie z art. 50a ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U.2013.1440), górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki :

1.  ukończył 55 lat życia;

2.  ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1;

3.  nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Według ustępu 2 tego przepisu wiek emerytalny wymagany od pracowników wynosi 50 lat dla kobiet mających co najmniej 20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1.

Natomiast według art. 50c ust. 1 ustawy za pracę górniczą uważa się zatrudnienie między innymi pod ziemią na stanowiskach dozoru ruchu oraz kierownictwa ruchu kopalń, przedsiębiorstw i innych podmiotów określonych w pkt 1-3, a także w kopalniach siarki i węgla brunatnego oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach, o których mowa w pkt 4, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw gospodarki, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki złożami kopalin i ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego (art. 50c ust. 1 pkt 5 ustawy).

Stosowanie przepisów art. 50c ust. 1 wzbudzało niejednokrotnie wątpliwości interpretacyjne, co znajdowało swoje odzwierciedlenie w judykaturze. W tym kontekście należy wyjaśnić, że nie można traktować jako pracy górniczej zatrudnienia na stanowiskach dozoru ruchu w rozumieniu art. 50c ust. 1 pkt 5, jeżeli jest ono wykonywane na powierzchni (zob. wyroki SN: z dnia 23 marca 2010 r., II UK 273/09, LEX nr 1001309 i z dnia 19 kwietnia 2006 r., I UK 246/05, OSNPUSiSP 2007, nr 7-8, poz. 115).

Jednocześnie zaznaczyć trzeba, że wymieniony przepis nie wymaga, aby - obecnie i w przeszłości - praca na stanowiskach dozoru/kierownictwa ruchu musiała być wykonywana co najmniej w połowie dniówek roboczych przepracowanych pod ziemią - wyrok SA w Katowicach z dnia 8 sierpnia 2002 r., I AUa 2630/01, Biul. SAKa 2003, nr 4.

Z uzasadnienia powyższego wyroku wynika bowiem, że gdyby ustawodawca chciał, aby osoby zatrudnione na stanowiskach dozoru ruchu oraz kierownictwa ruchu w przedsiębiorstwach montażowych i innych podmiotach wykonujących dla kopalń podziemne roboty budowlano - montażowe musiały wykazać się co najmniej połową dniówek roboczych przepracowanych pod ziemią, to albo warunek taki zawarłby w art. 36 ust. 1 pkt 5 (obecnie art. 50c ust. 1 pkt 5) ustawy, albo też w ogóle pominąłby ów przepis, poprzestając na regulacji zawartej w art. 36 ust. 1 pkt 3 (obecnie art. 50c ust. 1 pkt 3 ) tejże ustawy.

W dalszej części uzasadnienia Sąd Apelacyjny wskazał, że o uznaniu, że konkretna osoba wykonywała pracę górniczą wymienioną w art. 36 ust. 1 pkt 5 ustawy, decydować winien wyłącznie rodzaj stanowiska zajmowanego przez tę osobę. Jeśli więc owo stanowisko mieści się w kategorii dozoru ruchu oraz kierownictwa ruchu i jest związane z koniecznością jakichkolwiek zjazdów pod ziemię, to praca na nim wykonywana musi być uznana za pracę górniczą bez konieczności wykazania określonej ilości dniówek roboczych przepracowanych pod ziemią, a już w szczególności bez konieczności wykazania co najmniej połowy takich dniówek.

W przedmiotowej sprawie nie było sporne, że wnioskodawca ukończył 50 lat i nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Z uwagi na wykonywane przez odwołującego czynności należało przyjąć, iż jego zatrudnienie w spornych okresach odpowiadało stanowisku wymienionym w art. 50c ust. 1 pkt 5 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Odwołujący bowiem pracował pod ziemią na stanowiskach dozoru ruchu. Przeprowadzone postępowanie dowodowe jednoznacznie wskazuje, że odwołujący wykonywał czynności odpowiadające rodzajowi prac określonym w tym przepisie.

Również pracodawca nie miał żadnych wątpliwości co do kwalifikacji pracy odwołującego w kwestionowanych przez organ rentowy okresach jako pracy górniczej, dając temu jednoznacznie wyraz w zaświadczeniach z dnia 27.12.2016r. oraz z dnia 11.04.2017r., które poprzedzone zostało ustaleniami Komisji Weryfikacyjnej. W związku z powyższym w ocenie Sądu brak było jakichkolwiek podstaw do kwestionowania poczynionych przez tę komisję ustaleń. Ustalenia te zostały poczynione w oparciu o zeznania pracowników kopalni, którzy znali charakter pracy odwołującego i mogli potwierdzić rodzaj i miejsce wykonywanych przez niego prac.

Nadto nie można też uznać za uzasadnione zarzutu dotyczącego tego, że protokół nie może stanowić podstawy do potwierdzenia przez pracodawcę wykonywania pracy górniczej i równorzędnej w okresie od 01.11.1984r. do 31.12.1985r. gdyż ustalenia Komisji zostały wykonane w oparciu o zgromadzoną dokumentację, a nadto w oparciu o zeznana świadków, którzy znali charakter jego pracy i czas w jakim odwołujący wykonywał tę pracę. Tym bardziej, że okoliczność ta została potwierdzona pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w trakcie postępowania.

Tym samym, w świetle kategorycznych zeznań świadków, Sąd uznał, że nie ma żadnych podstaw aby kwestionować ustalenia Komisji Weryfikacyjnej. Nie można bowiem pomijać, że protokół komisji weryfikacyjnej dołącza się do wniosku pracownika o emeryturę. Ustawodawca uznał ten protokół za ważny dowód w sprawie o emeryturę górniczą; nie można więc pomijać ustaleń zawartych w tym protokole bez logicznego wyjaśnienia, dlaczego ustalenia komisji weryfikacyjnej są nieprawidłowe (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 01.04.2015r. , sygn. akt I UK 293/14)

Wobec powyższego Sąd uznał, że uwzględnieniu jako czas świadczonej pracy górniczej podlega okres zatrudnienia odwołującego 01.11.1984r. do 27.12.2016r. – co stanowi 32 lata i 26 dni pracy górniczej.

Powyższe oznacza, że odwołujący legitymuje się ponad 25-letnim okresem pracy górniczej, w tym ponad 10-letnim okresem pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1 w/w ustawy.

W związku z tym, iż odwołujący spełnia wszystkie pozostałe warunki określone w art. 50a ustawy emerytalnej Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał S. P. (1) prawo do emerytury górniczej, począwszy od daty złożenia wniosku.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015. 1804 ze zm.).

SSO Anna Walczak-Sarnowska