Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Koninie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 14-05-2019 r.

Sąd Okręgowy w Koninie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia – SO Anna Walczak- Sarnowska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Lila Andrzejewska

po rozpoznaniu w dniu 07-05-2019r. w Koninie

sprawy E. T.

z udziałem płatnika składek R. R. (1) prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą P. z siedzibą w P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o podleganie ubezpieczeniom

na skutek odwołania E. T.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

z dnia 04-10-2018r. znak: (...) decyzja nr (...)

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza, iż E. T. z tytułu zatrudnienia u płatnika składek w firmie (...) z siedzibą w P. podlega ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowy, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 1 stycznia 2018r.

II.  zasądza od pozwanego na rzecz odwołującej kwotę 180 zł - tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego .

Anna Walczak-Sarnowska

Sygnatura akt III U 898/18

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. Inspektorat we W. decyzją nr (...) z dnia 04.10.2018 r., znak: (...), stwierdził, że E. T. z tytułu zatrudnienia w firmie (...) z siedzibą w P. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emertytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 1 stycznia 2018 roku.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy stwierdził, że E. T. została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych od dnia 01.01.2018 r. i w związku z tym, iż wkrótkim okresie od zgłoszenia tj. od 06.03.2018 r. stała się niezdolna do pracy z powodu choroby, zostało przeprowadzone postępowanie wyjaśniające. W jego trakcie organ rentowy ustalił, że R. R. (1) z E. T. zawarła umowę o pracę na czas nieokreślony od 01.01.2018 r. na stanowisko dyrektora ds. organizacyjno‒prawnych w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem w kwocie 5.000,00 zł brutto miesięcznie.

Do obowiązków odwołującego należało m.in.: prowadzenie bieżącej działalności firmy, zarządzanie firmą, załatwianie spraw w urzędach, prowadzenie dokumentacji firmy, prowadzenie spraw finansowych, przekazywanie dokumentów do biura księgowego pozyskiwanie nowych klientów, nawiązywanie kontaktów. Zakres obowiązków został przekazany w formie ustnej.

Według organu rentowego w sytuacji kiedy osoba zgłoszona jako pracownik w krótkim czasie od podpisania umowy o pracę staje się niezdolna do pracy istnieje konieczność ustalenia, czy stosunek pracy faktycznie został nawiązany.

Organ rentowy podniósł, że sama okoliczność podpisania umowy o pracę i dokonania zgłoszenia do ubezpieczenia nie jest wystarczająca do stwierdzenia rzeczywistego nawiązania stosunku pracy. W konsekwencji organ rentowy podał, że powiązanie tych okoliczności z faktem, iż odwołująca po upływie krótkiego okresu czasu od daty zatrudnienia stała się niezdolna do pracy wskazuje, że w rzeczywistości zamiarem stron nie było świadczenie pracy, a zawarcie tej umowy było czynnością pozorną, mająca na celu obejście przepisów prawa i uzyskanie przez E. T. świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Odwołanie od decyzji złożyła E. T., wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i orzeczenie, że odwołująca jako pracownik firmy(...) podlegała ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 01.01 2018 r.

W uzasadnieniu wniesionego odwołania odwołująca podniosła, że faktycznie świadczyła pracę w firmie (...) oraz, że umowa o pracę nie została zawarta dla pozoru.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie wniesionego odwołania podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji oraz o zasądzenie od odwołującej kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

R. R. (1) od 2009 r. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług krawieckich z siedzibą w P.. Firma zatrudnia sześciu pracowników w pełnym wymiarze na stanowisku szwaczek z wynagrodzeniem minimalnym. Sprawami administracyjnymi firmy zajmowała się właścicielka R. R. (1) oraz dorywczo E. T. na podstawie udzielonego pełnomocnictwa w dniu 13.01.2010 r.

Z uwagi na stan zdrowia właścicielki firmy (...) i przebywanie od 2017 r. na zasiłku chorobowym a następnie na świadczeniu rehabilitacyjnym zaistniała konieczność zatrudnienia pracownika do zarządzania firmą oraz do prowadzenia spraw firmy. Powodem utworzenia w firmie stanowiska dyrektora do spraw organizacyjno‒prawnych była również pogarszająca się sytuacja finansowa firmy. Do obowiązków nowego dyrektora należało bowiem także pozyskiwanie nowych klientów oraz nawiązywanie kontaktów. Charakter pracy powodował konieczność zatrudnienia osoby zaufanej. Z uwagi na fakt, iż E. T. zajmowała się wcześniej dorywczo sprawami firmy (...)na podstawie udzielonego pełnomocnictwa, R. R. zaproponowała jej zatrudnienie w tej firmie. W konsekwencji w dniu 29.12.2017 r. została zawarta umowa o pracę z E. T. z wynagrodzeniem wynoszącym 5.000,00 zł miesięcznie na stanowisku dyrektora do spraw organizacyjno‒prawnych. Praca miała być świadczona na pełny etat, zarówno w siedzibie pracodawcy jak i w terenie.

Odwołująca w okresie od stycznia 2007 r. do grudnia 2017 r. pracowała w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym (...)w S. na stanowisku doradcy do spraw osób niepełnosprawnych w pełnym wymiarze czasu pracy. Należy zaznaczyć, że odwołująca rozwiązała tą umowę o pracę z uwagi na podjęcie zatrudnienia w firmie (...)

Ponadto odwołująca od maja 2010 r. pracowała w Konsorcjum Usługowo‒Handlowym (...)spółka jawna w S. na stanowisku doradcy do spraw osób niepełnosprawnych. Od września 2012 r. odwołująca została przeniesiona na stanowisko dyrektora do spraw zasobów ludzkich, doradcy do spraw osób niepełnosprawnych.

Odwołująca od stycznia 2014 r. była także zatrudniona w Konsorcjum Usługowo‒Handlowym (...)s.c. w S. na stanowisku dyrektora do spraw zasobów ludzkich, doradcy do spraw osób niepełnosprawnych.

Od lipca 2010 r. do stycznia 2011 r. odwołująca była także zatrudniona w firmie (...)na stanowisku doradca w wymiarze czasu pracy ¼ etatu. Od lutego 2011 r. odwołująca została przeniesiona na stanowisko dyrektora do spraw organizacyjno‒prawnych w pełnym wymiarze czasu pracy. Na stanowisku tym pracowała do grudnia 2014 r.

Ponadto odwołująca wykonywała określone prace na podstawie umów zleceń, zawartych m.in. z Przedsiębiorstwem Usługowo‒Handlowym (...)spółka jawna.

Odwołująca pracę u płatnika składek rozpoczęła 02 stycznia 2018 r. Z uwagi na fakt, iż do obowiązków odwołującej należało pozyskiwanie klientów oraz nawiązywanie współpracy z nowymi odbiorcami, nie musiała codziennie przychodzić do pracy do biura. Odwołująca mogła pracować w domu, często też odbywała podróże służbowe. Będąc w biurze odwołująca zajmowała się sprawami kadrowymi, sprawami finansowymi, prowadzeniem dokumentacji firmy, przekazywaniem dokumentów do biura księgowego oraz kontrolowaniem pracy szwaczek.

Przystępując do pracy posiadała zaświadczenie lekarskie z dnia 19.12.2017 r. stwierdzające, że jest zdolna do wykonywana pracy na stanowisku dyrektora do spraw organizacyjno‒prawnych. Przeszła również szkolenie – instruktaż bhp.

Odwołująca jest osobą przewlekle chorą, posiada orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy w związku z astmą oraz rentę uczniowską. Z uwagi na zatrudnienie odwołującej renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy jest częściowo zawieszona. W okresie 06 marca 2018 r. do 05 czerwca 2018 r. odwołująca doznała ataków astmy i korzystała ze zwolnienia lekarskiego.

Po przejściu odwołującej na zwolnienie lekarskie nie było potrzeby zatrudniania na zastępstwo nowego pracownika. Obowiązki odwołującej wykonywała jedna ze szwaczek oraz R. R. (1).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach organu rentowego oraz znajdujących się w aktach sprawy, akt osobowych, a także zeznań odwołującej E. T., płatnika składek R. R. (1) oraz świadków I. P., A. P., M. S.. Sąd nie znalazł podstaw do podważenia wiarygodności któregokolwiek z powołanych wyżej dowodów.

Zeznania odwołującej oraz płatnika składek Sąd uznał za wiarygodne, albowiem były one spójne, logiczne i ze sobą zgodne oraz wzajemnie się uzupełniały. Zeznania świadków również zasługiwały na uwzględnienie. Świadkowie potwierdzili charakter pracy wykonywanej przez odwołującą, jej obecność w pracy oraz częste wyjazdy w celu pozyskania nowych klientów, podporządkowanie R. R. (1). Świadkowie jednomyślnie zeznali, że od momentu zatrudnienia odwołującej sytuacja firmy uległa znacznej poprawie. Nastąpiło zwiększenie zatrudnienia i obecnie firma nadal poszukuje nowych pracowników. Wynagrodzenia dotychczasowych pracowników uległy zwiększeniu. Zakupione zostały nowe maszyny oraz służbowy samochód. Świadkowie zeznali, że obecnie firma ma więcej zleceń, nie ma przestojów, wynagrodzenia wypłacane są w terminie.

Wartość dowodowa dokumentów nie budziła wątpliwości Sądu, również żadna ze stron nie kwestionowała ich wiarygodności.

Istotą sporu w przedmiotowym postępowaniu było rozważanie, czy odwołująca E. T. posiada tytuł prawny do objęcia jej ubezpieczeniami społecznymi jako pracownika w firmie (...)

Zgodnie z treścią przepisów art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 300 z późn. zm.) pracownik objęty jest obowiązkowymi ubezpieczeniami: emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym.

Zgodnie z art. 13 pkt 1 powołanej ustawy obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym powstaje od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku. Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych spoczywa na płatniku składek (art. 36 ust. 2 ustawy), którym jest pracodawca (art. 4 pkt 2 lit. a ustawy).

Na podstawie art. 86 ust. 2 ustawy systemowej Zakład Ubezpieczeń Społecznych w ramach przeprowadzanych kontroli może między innymi sprawdzać zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych oraz prawidłowość i rzetelność obliczania, potrącania i opłacania składek oraz innych składek i wpłat, do których pobierania obowiązany jest Zakład. ZUS jest uprawniony do zbadania ważności umowy o pracę w celu stwierdzenia objęcia ubezpieczeniem społecznym pracowników (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 września 2006 r. sygn. akt I UK 100/06, publ. LEX nr 1421972).

Natomiast na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących zgłaszania do ubezpieczeń społecznych.

Osoba kwestionująca stanowisko organu rentowego zawarte w wydanej po przeprowadzeniu postępowania kontrolnego decyzji zobowiązana jest nie tylko do podważania trafności poczynionych przez organ rentowy ustaleń, ale również – nie ograniczając się wyłącznie do polemiki z tymi ustaleniami – winna, zgodnie z treścią przepisu art. 6 k.c., wskazać na okoliczności i fakty znajdujące oparcie w materialne dowodowym, z których możliwym byłoby wyprowadzenie wniosków i twierdzeń zgodnych ze stanowiskiem zaprezentowanym w odwołaniu.

Analiza całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego i to zarówno osobowego, jak i rzeczowego prowadzi do wniosku, że odwołująca i płatnik składek zadaniu temu sprostali.

Z akt sprawy wynika bowiem, że od dnia 01.01.2018 r. tj. od dnia nawiązania stosunku pracy z płatnikiem składek do dnia 06.03.2018 r. tj. od kiedy przeszła na zwolnienie lekarskie odwołująca wykonywała obowiązki pracownicze na stanowisku dyrektora do spraw organizacyjno‒prawnych.

Za nieuzasadnione zatem uznać trzeba twierdzenia pozwanego organu rentowego, że umowa o pracę zawarta pomiędzy stronami nawiązana została dla pozoru tj. wyłącznie w celu objęcia E. T. obowiązkiem ubezpieczenia społecznego.

Przyjęcie, że w rozpoznawanej sprawie zachodziła pozorność uniemożliwiają zwłaszcza okoliczności, że E. T. przystąpiła do wykonywania czynności, polegających na pozyskiwaniu nowych klientów, zapewnianiu ciągłości produkcji, prowadzeniu spraw kadrowych, prowadzeniu spraw firmy. E. T. wykonywała te czynności pod kierownictwem R. R. (1), ze swojej pracy zdawała R. R. (1) raporty. Pracowała codziennie w biurze, odbywała także podróże w celu pozyskania nowych odbiorców. Nie można mówić o pozorności tam, gdzie po zawarciu umowy o pracę pracownik podjął pracę i ją wykonywał a pracodawca świadczenie to przyjmował.

Zgodnie z treścią przepisu art. 83 § 1 k.c. zdanie pierwsze oświadczenie woli złożone jest dla pozoru wtedy, gdy z góry powziętym zamiarem stron jest brak woli wywołania skutków prawnych, przy jednoczesnej chęci wprowadzenia innych w błąd co do rzekomego dokonania określonej czynności prawnej. Gdy pod pozorowaną czynnością prawną nie kryje się inna czynność prawna, mamy do czynienia z tzw. pozornością zwykłą.

W judykaturze przyjmuje się przy tym, że nie jest istotne, czy strony zawierające umowę o pracę miały realny zamiar wzajemnego zobowiązania się pracownika do świadczenia pracy, a przez pracodawcę do zapewnienia pracy i wynagrodzenia za nią – lecz, to, czy zamiar stron został w rzeczywistości zrealizowany. Z orzecznictwa wynika, że nie ma pozornej umowy o pracę, gdy praca jest wykonywana (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2006 roku, II UK 202/05, publ. LEX nr 1001204; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2006 roku, II UK 164/05, publ. LEX nr 192461; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2013, I UK 649/12, publ. LEX nr 1380863).

W tym miejscu wskazać jednocześnie należy, że stosownie do przepisu art. 22 k.p przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, w miejscu i czasie przez pracodawcę wyznaczonym, a pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. Celem zatem i zamiarem stron umowy o pracę winna być faktyczna realizacja treści stosunku pracy w granicach zakreślonych umową, przy czym oba te elementy wyznaczają: ze strony pracodawcy – realna potrzeba ekonomiczna i umiejętności pracownika, zaś ze strony pracownika – ekwiwalentność wynagrodzenia uzyskanego ze świadczenia pracy. Strony umowy o pracę z dnia 29.12.2018 r. chciały, by na podstawie tej umowy E. T. świadczyła pracę w miejscu i czasie ustalonym z pracodawcą, a zebrany materiał potwierdza, że rzeczywiście tę pracę wykonywała. Wskazać należy również to, że pracodawca wypłacał E. T. ustalone w umowie o pracę wynagrodzenie.

Według zaś art. 8 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy, czyli zatrudnioną przez pracodawcę. W sytuacji, gdy po zawarciu umowy o pracę pracownik podejmie pracę i ją wykonuje, a pracodawca godzi się na to, nie można mówić o pozorności i przeciwnie – pozorność występuje w przypadku nie realizowanie przez pracownika czynności pracowniczych.

Transponując powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy stwierdzić trzeba – jak wskazano na wstępie – że twierdzenia pozwanego organu rentowego kwestionujące ważność umowy o pracę z dnia 29.12.2017 r. jaką zawarli odwołująca i płatnik składek są pozbawione podstaw.

Z osobowego materiału dowodowego wynika bowiem niezbicie, że zatrudniona na stanowisku dyrektora do spraw organizacyjno‒prawnych E. T. wykonywała nałożone na nią obowiązki. W świetle zeznań świadków i stron, z których w sposób jednoznaczny wynika, że odwołująca faktycznie świadczyła pracę, do której wykonywania zobowiązała się na podstawie pisemnej umowy o pracę, nie można podzielić gołosłownego zarzutu organu rentowego, że umowa o pracę została zawarta jedynie dla pozoru celem uzyskania ochrony ubezpieczeniowej i świadczeń z ubezpieczenia społecznego i jako taka jest nieważna. Faktycznie bowiem odwołująca świadczyła pracę na rzecz płatnika składek, a ten pracę tę przyjmował i wypłacał jej wynagrodzenie. Jednocześnie praca była świadczona pod kierownictwem płatnika składek zarówno co do miejsca, czasu świadczenia pracy jak i jej przedmiotu.

Nie sposób podzielić również twierdzeń, aby zajmowane przez odwołującą stanowisko zostało utworzone specjalnie dla niej i nie istniała po stronie pracodawcy konieczność zatrudnienia dodatkowej osoby, gdyż pracodawca nie jest zobowiązany do zatrudnienia pracownika w zastępstwie tego który przebywa na zwolnieniu lekarskim. Ocena podanych motywów zatrudnienia potwierdza, iż zaistniały nowe okoliczności uzasadniające stworzenie nowego stanowiska, m.in. należały do nich pogarszające się wyniki finansowe firmy oraz choroba właścicielki firmy. Ponadto istnieją dowody, iż E. T. pozyskała nowych klientów. Analizując wyniki finansowe firmy przedstawione w podatkowej księdze przychodów i rozchodów należy sądzić, że zatrudnienie dyrektora do spraw organizacyjno‒prawnych było konieczne w celu ratowania firmy przed bankructwem.

Należy dodatkowo podkreślić, że zawierając umowę o pracę strony kierują się różnymi motywami indywidualnymi, które należy odróżnić od typowego celu tej czynności prawnej.

Reasumując, stwierdzić trzeba, że odwołanie ubezpieczonej jest uzasadnione, albowiem postępowanie dowodowe wykazało, że po nawiązaniu stosunku pracy odwołująca wykonywała obowiązki pracownicze.

W związku z powyższym Sąd w oparciu o przepis art. 477 ^{( 14 )}§ 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdził, iż E. T. jako pracownik u płatnika składek Firmy (...)z siedzibą w P. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 1 stycznia 2018 r.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 99 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018.265).

SSO Anna Walczak – Sarnowska