Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Koninie

POSTANOWIENIE

K., dnia 17-02-2016 r.

Sąd Okręgowy w Koninie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia – SO Jadwiga Święcicka

Protokolant: sekretarz sądowy Marcin Jamrószka

po rozpoznaniu w dniu 17-02-2016 r. w Koninie

sprawy D. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o podleganie ubezpieczeniom

z udziałem płatnika składek M. M.

na skutek odwołania D. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

z dnia 29 stycznia 2015r. nr.: (...) - (...) znak: (...)

p o s t a n a w i a:

I.  Odrzucić odwołanie.

II.  Zasądzić od odwołującej na rzecz pozwanego kwotę 180 zł - tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego .

SSO Jadwiga Święcicka Sygnatura akt III U 1135/15

UZASADNIENIE

Decyzją nr(...) - (...) z dnia 29.01.2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. stwierdził, że D. M. jako pracownik
u płatnika składek M. M. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu, wypadkowemu w okresie od 1.02.2013 r. do 8.09.2014 r. W uzasadnieniu powołano się na argumenty świadczące o tym,
iż zawarta pomiędzy ubezpieczoną a płatnikiem składek umowa o pracę była pozorną, gdyż strony nie miały zamiaru realizować obowiązków wynikających z umowy o pracę a jedynym jej celem było umożliwienie D. M. skorzystanie ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła D. M. w dniu 23.11.2015 r. (data przyjęcia w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych) domagając się w pierwszej kolejności przywrócenia terminu do zaskarżenia przedmiotowej decyzji, a następnie zmiany zaskarżonej decyzji i objęcie jej ubezpieczeniem emerytalnym rentowym, chorobowym i wypadkowym w okresie od dnia 1.02.2013 r. do 8.09.2014 r.

Uzasadniając wniosek o przywrócenie terminu powołano się na okoliczność,
że w okresie od kwietnia 2014 r. odwołująca zmieniła adres zamieszkania na który organ rentowy wysyłał korespondencję do odwołującej. Podano, że D. M. uchybiła terminowi bez swojej winy, gdyż organ rentowy nie pouczył odwołującej ani płatnika składek o obowiązku poinformowania o zmianie adresu. Wskazano, że odwołująca o toczącym się postępowaniu i wydaniu decyzji dowiedziała się w dniu 13.11.2015 r. po otrzymaniu wezwania do zapłaty.

W odpowiedzi na odwołanie oraz złożony wniosek o przywrócenie terminu organ rentowy podał, że wszystkie pisma kierowane do odwołującej były wysyłane na adres ul. (...) w K. i powracały z adnotacją o nie podjęciu w terminie. Zwrócono uwagę, że ten adres odwołująca wskazała również w odwołaniu wniesionym do sądu.

W piśmie procesowym z dnia 20.01.2016 r. odwołująca podała, że adres
ul. (...) jest nadal jej adresem zameldowania a adres ul. (...)jest adresem do kierowania korespondencji pod którym odwołująca aktualnie mieszka.
Z kolei od kwietnia 2014 r. do połowy 2015 r. odwołująca zamieszkiwała w K. przy ul. (...) u swoich dziadków, którzy pomagali jej w opiece nad dzieckiem.

Sąd zważył, co następuje :

Zgodnie z art. 477 ⁹ § 1 k.p.c. odwołania od decyzji organów rentowych lub orzeczeń wojewódzkich zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności wnosi się na piśmie do organu lub zespołu, który wydał decyzję lub orzeczenie, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ lub zespół, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji lub orzeczenia.

Według art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. Sąd odrzuci odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się.

Podkreślić należy, że wymienione w przytoczonym przepisie przesłanki przyjęcia i rozpoznania odwołania, mimo jego złożenia po upływie terminu, muszą wystąpić łącznie. Zatem opóźnienie nie może być nadmierne i nie może wystąpić z przyczyn zależnych od odwołującego się. Stanowisko to znajduje oparcie w utrwalonym orzecznictwie, którego wyrazem jest wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21.03.2006 r., (III UK 168/05, Lex nr 277825) w uzasadnieniu, którego wskazano, iż sąd nie odrzuci odwołania od decyzji organu rentowego na podstawie art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. tylko wówczas, gdy bezspornie stwierdzi, że przekroczenie ustawowego terminu nie jest nadmierne i że nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się, w pozostałych zaś wypadkach jest obowiązany odrzucić odwołanie.

Przesłanki upoważniające sąd do nieuwzględnienia przekroczenia terminu mają charakter ocenny i zależą od całokształtu okoliczności sprawy. Powinność ich wykazania spoczywa na wnoszącym odwołanie. Oznacza to, że w przypadku, gdy do sądu wpływa odwołanie od decyzji organu rentowego złożone z przekroczeniem terminu określonego w art. 477 ⁹ § 1 k.p.c., sąd ten winien zbadać, czy przytoczone przez odwołującego okoliczności pozwalają na uznanie, iż przekroczenie tego terminu było od niego niezależne i czy nie jest nadmierne.

Zdaniem Sądu, w rozpoznawanej sprawie żaden z tych warunków nie został spełniony. W przedmiotowej sprawie okolicznością bezsporną jest, że odwołanie od powyższej decyzji zostało wniesione po upływie terminu przewidzianego do zaskarżania decyzji wydawanych przez organ rentowy. Kwestią sporną było natomiast to czy istniały podstawy do uwzględnienia wniosku odwołującej o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania. Okolicznością uzasadniającą ten wniosek miało być to, że organ rentowy doręczał odwołującej pisma na adres pod którym faktycznie nie przebywała, a zatem nie można było przyjmować fikcji doręczenia pism.

Dla oceny zasadności złożonego wniosku należy w pierwszej kolejności zauważyć, że wydanie przez organ decyzji będącej przedmiotem zaskarżenia było wynikiem przeprowadzonej przez organ rentowy kontroli u płatnika składek M. M. w związku ze zgłoszeniem przez D. M. roszczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z ciążą w krótkim okresie od daty podjęcia zatrudnienia.

W toku prowadzonego przez organ rentowy postępowania wyjaśniającego ustalono, że adres zamieszkania płatnika składek to ul. (...)w K. i na ten adres kierowana była przez organ rentowy wszelka korespondencja informująca o prowadzonym postępowaniu. Nie ulega przy tym wątpliwości, iż żadne z pism kierowanych do płatnika składek w okresie od listopada 2013 r. do początku stycznia 2014 r. nie zostało przez niego odebrane i powracało z adnotacją „zwrot nie podjęto w terminie”. Powyższa okoliczność spowodowała skierowanie do Sądu Rejonowego w Koninie wniosku o ukaranie i wyrokiem nakazowym z dnia 9.05.2014 r. tenże Sąd w sprawie o sygn. akt II W 834/14 uznał M. M. za winnego tego, że od dnia 12.11.2013 r. uniemożliwia przeprowadzenie kontroli w zakresie zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego prawidłowości i rzetelności obliczania, potrącania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek do których pobierania zobowiązany jest zakład, w ten sposób że nie odbiera prawidłowo awizowanej korespondencji w celu ustalenia terminu kontroli tj. popełnienia wykroczenia z art. 98 ust. 1 pkt 3 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Dopiero po wydaniu przedmiotowego wyroku M. M. odebrał osobiście pismo organu rentowego zawiadamiające o zamiarze wszczęcia kontroli i wyraził on zgodę na jej przeprowadzeniu począwszy od dnia 1.09.2014 r.

W trakcie kontroli doszło w dniu 1.09.2014 r. do przesłuchania odwołującej D. M. w sprawie okoliczności związanych z zatrudnieniem w firmie prowadzonej przez płatnika składek. Odwołująca podała wówczas jako adres zamieszkania „K., ul. (...)”. W trakcie kontroli przedłożono również dokumenty związane z zatrudnieniem odwołującej z okresu 2013 r. z których wynika, że odwołująca mieszkała jedynie pod tym właśnie adresem.

Ponadto w trakcie kontroli przesłuchany został w dniu 2.09.2014 r. płatnik składek M. M. i wskazano, że adres jego zamieszkania to „K.,
ul. (...).

Ostatecznie postępowanie kontrolne zakończyło się w dniu 11.09.2014 r.
i M. M. potwierdził otrzymanie protokołu kontroli.

Od października 2014 r. organ rentowy podejmował czynności związane
z wydaniem decyzji kończącej postępowanie i zawiadamiał o tym fakcie ubezpieczoną oraz płatnika składek. Korespondencja była wysyłana na wskazane adresy ubezpieczonej (K., ul. (...) oraz płatnika składek (K., (...)) jednak w każdym przypadku powracała ona z adnotacją o podwójnym awizowaniu i adnotacją poczty o niepodjęciu w terminie.

Również zaskarżona decyzja z dnia 29.01.2015 r. wysyłana dwukrtonie na adresy ubezpieczonej oraz płatnika składek nie została im doręczona i ponownie powracała po dwukrotnym awizowaniu z informacją o braku podjęcia w terminie. Ostatecznie organ rentowy uznawał, że przedmiotowa decyzja stała się prawomocna.

Powyższe wskazuje, że organ rentowy dla skuteczności uznania doręczeń zastosował przepisy art. 44 k.p.a., zgodnie z § 2 i 3 którego w razie niemożności doręczenia pisma w sposób wskazany w art. 42 i 43 operator pocztowy przechowuje pismo przez okres 14 dni w swojej placówce pocztowej. Równocześnie w oddawczej skrzynce pocztowej lub gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, umieszcza zawiadomienie o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru w terminie siedmiu dni, licząc od dnia pozostawienia zawiadomienia w placówce pocztowej.

W myśl art. 44 § 3 k.p.a. w przypadku niepodjęcia przesyłki w terminie,
o którym mowa w § 2, pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru przesyłki w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od daty pierwszego zawiadomienia.

Z mocy art. 44 § 4 k.p.a. doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1, a pismo pozostawia się w aktach sprawy.

Regulacja odnosząca się do doręczenia zastępczego normuje skutki nieodebrania zaskarżonej decyzji, skierowanej pod właściwy adres. Taka właśnie sytuacja nastąpiła w przedmiotowej sprawie skoro organ rentowy kierował pisma do odwołującej oraz płatnika składek na podany przez nich adres. W tej sytuacji brak jest podstaw do przyjęcia innej daty doręczenia zaskarżonej decyzji niż ta, w jakiej upływał termin do jej odbioru tj. 17.02.2015 r.

Tym samym należy przyjąć wskazaną nią fikcję prawną polegającą na założeniu, iż odwołująca tego dnia zapoznała się z zaskarżoną decyzją, w tym także z pouczeniem o prawie i terminie wniesienia odwołania od niej do sądu. Odwołanie zostało nadane w placówce pocztowej w dniu 20.11.2015 r. a więc po upływie ponad 9 miesięcy, a zatem należy uznać je za nadmierne.

Wniesienie odwołania po upływie kilkunastu miesięcy od dnia doręczenia odpisu decyzji jest wszak nadmiernie spóźnione i uzasadnia jego odrzucenie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 września 1999 r., II UKN 490/99).

Odnosząc się natomiast do podanej przez odwołującą przyczyny przekroczenia terminu, Sąd uznał te wyjaśnienia za nieprzekonujące. Stanowisko odwołującej a także płatnika składek zmierzało do wykazania, że począwszy od maja 2014 r. strony mieszkały na ul. (...)w K., a zatem odwołująca nie mogła odebrać kierowanej do niej korespondencji z ZUS-u na adres „K., ul. (...). Zauważyć jednak należy, że odwołująca w trakcie kontroli w dniu 1.09.2014 r. potwierdziła to, że jej adresem zamieszkania jest ul. (...) w K.. Ponadto w tym miejscu mieszka jej matka, a więc osoba, która mogła odebrać kierowaną do niej korespondencję. Odwołująca nie potrafiła przy tym przekonująco wyjaśnić dlaczego pomimo wielości przesyłek kierowanych właśnie na ten adres jej matka nie zdecydowała się na odbiór korespondencji. Odwołująca była świadoma, że toczy się postępowanie kontrolne, a zatem należało się spodziewać informacji o wynikach przeprowadzonej kontroli. Sąd zauważa przy tym, że wnosząc odwołanie odwołująca podała jako adres zamieszkania również ul. (...) w K..

Gdyby z kolei przyjąć, że odwołująca w okresie prowadzonego postępowania kontrolnego - w szczególności od maja 2014 r. - przebywała w miejscu zamieszkania swojego męża a więc na ul. (...) w K. to także i na ten adres kierowana była korespondencja ze strony ZUS-u. Odwołująca jako dorosły domownik była więc uprawniona do odbioru korespondencji kierowanej do męża, gdyż jej adresatem był płatnik składek jako osoba fizyczna a nie nazwa firmy prowadzona przez jej męża. Twierdzenie, że żona nie odbiera kierowanych do niego przesyłek było o tyle nieprzekonujące, że odwołująca odebrała skierowane również do niego wezwanie z sądu. Okoliczności związane z pożyciem małżeńskim stron, wskazują, że funkcjonują oni jako zgodne małżeństwo, stąd też trudno uwierzyć, aby odwołująca miała być ograniczana przez męża w odbiorze kierowanej do niego korespondencji.

Oprócz powyższych okoliczności Sąd zauważa również, że odwołująca
w zasadzie nie wyjaśniła dlaczego dopiero z kilku miesięcznym opóźnieniem wniosła odwołanie od decyzji ZUS. Wprawdzie zostało zaznaczone, że odwołująca dowiedziała się o zapadniętym wobec niej rozstrzygnięciu w dniu 13.11.2015 r.
tj. z chwilą otrzymania wezwania do zapłaty, lecz zdaniem Sądu odwołująca mogła już znacznie wcześniej zareagować na decyzję ze strony organu rentowego.
Już we wrześniu 2014 r., była ona świadoma okoliczności prowadzenia w firmie kontroli, która dotyczyła zasadności zgłoszenia jej do ubezpieczeń społecznych.
Nie sposób przyjąć, aby wyniki kontroli były dla odwołującej całkowicie obojętne, skoro rzutowały one na jej uprawnienia do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Powstrzymywanie się przez odwołującą od podejmowania jakichkolwiek działań mających na celu ustalenie sposobu zakończenia postępowania kontrolnego musi być ocenione jako brak należytej dbałości o swoje interesy, co jednoznacznie wyklucza uznanie, iż przekroczenie terminu do wniesienia odwołania od decyzji z dnia 30.01.2015 r. nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującej.

W tych okolicznościach należy uznać, że odwołanie z dnia 18.11.2015 r. zostało złożone po terminie, a w okolicznościach sprawy należało opóźnienie uznać
za nadmierne i zawinione przez odwołującą. Skoro D. M. złożyła odwołanie po upływie terminu, a uchybienie terminowi było nadmierne i zawinione przez ubezpieczoną, to nie było podstaw, aby przystąpić do merytorycznego badania zaskarżonej decyzji.

Mając na uwadze powyższe Sąd na podstawie art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. odrzucił odwołanie o czym orzeczono jak w punkcie 1 postanowienia.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 i 108 k.p.c. oraz § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2013.490 t.j.) w brzmieniu obowiązującym przed 1.01.2016 r.

SSO Jadwiga Święcicka